Семинарская и святоотеческая библиотеки.

Семинарская и святоотеческая

 православные библиотеки.


 

 

< Главная страница >


А Б В Г Д Е Ж З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Э Ю Я


раб servus [i, m]; famulus [i, m]; familiaris [is, m]; mancipium [ii, n]; verna [ae, m]; mediastīnus [i, m], mediastrīnus [i, m];

раболепие humilitas [atis, f]; adulatio [onis, f]; vernalitas [atis, f]; obsequium [ii, n]; servilitas [atis, f];

раболепный vernilis [e] (blanditiae); vernalis [e]; humilis [e]; servilis [e];

работа operatus [us, m]; operatio [onis, f]; opera [ae, f]; opus [eris, n]; opusculum [i, n]; opificium [ii, n]; munus [muneris, n], labor [oris, m], quaestus [us, m];

+ работа по физике specimen physicum;

+ использовать для работы и ночное время operi noctem addere;

+ совершать работу favere operi;

работатать laborare [1]; operari [or, atus sum]; favere [eo, favi, fautum] operi; opus facere [io, feci, factum]; agere [o, egi, actum]; administrare [1]; studēre [eo, ui,-] (alicui rei);

+ работать на другого aliis leporem exagitare;

+ работайте (и впредь) над этим, как работаете incumbite in causam, ut facitis;

работник operarius [ii, m]; mercennarius [ii, m];

работоспособный laboriosus [a, um];

+ быть весьма работоспособным summi laboris esse;

рабочий operarius [a, um];

рабский servilis [e]; ancillaris [e]; vernalis [e]; obnoxius [a, um];

рабство servitium [ii, n]; servitus [utis, m]; famulatus [us, m]; (долговое) nexus [us, m];

рабыня ancilla [ae, f]; serva [ae, f]; famula [ae, f]; mancipium [ii, n];

равенство aequitas [atis, f] (перед законом); aequalitas [atis, f]; aequabilitas [atis, f]; parilitas [atis, f]; indifferentia [ae, f];

+ знак равенства signum aequalitatis;

+ ставить знак равенства aequare;

+ с установлением всеобщего равенства ввести одинаковые законы как для высших, так и для низших слоев населения unitate constituendā summos cum infimis pari jure retinere;

равнина planities [ei, f]; campus [i, m] (herbidus; herbosus; aquosus; torridus; in campo castra ponere); arvum [i, n]; planum [i, n];

+ открытая холмистая равнина planities collina aperta;

+ песчано-глинистая равнина planities arenoso-stepposa;

+ степная равнина planities stepposa;

+ плоская травяная равнина campus planus herbosus;

+ равнинный характер местности aequitas loci;

+ вечно покрытые инеем равнины arva nunquam viduata pruinis;

+ равнина, идущая под уклон submissa fastigio planities;

равно aequabiliter; aequaliter; aeque; pariter;

+ равно как и aeque ac; pari modo ac; pariter ac;

+ не все ли равно? quid ad rem?

равновеликий aequalis [e]; aequimagnus [a, um]; magnitudine aequans [ntis];

равновесие aequilibrium [ii, n]; aequitas [atis, f];

+ вывести из равновесия exturbare mentem alicujus;

+ сохранять равновесие teneri nutu suo; corpus librare;

равноденственный aequinoctialis [e];

равноденствие aequinoctium [ii, n]; aequinox [noctis, f];

равнодушие apathia [ae, f]; aequanimitas [atis, f]; indifferentia [ae, f]; patientia [ae, f]; irreverentia [ae, f]; neglectus [us, m]; neglegentia [ae, f];

равнодушно aequo animo; indifferenter (ferre aliquid);

равнодушный aequanimus [a, um]; aequus [a, um]; frigidus [a, um]; immotus [a, um]; rudis [e];

+ делать равнодушным abalienare (aliquem ab aliqua re);

+ быть равнодушным tepere (affectus tepet);

равнозначный aequivalens [ntis];

равномерность aequitas [atis, f];

равномерный aequalis [e]; aequabilis [e]; regularis [e]; congruens [ntis]; constans [ntis];

равноправие juris aequitas [atis, f]; jura [ium, npl] paria;

+ ввиду всеобщего равноправия aequato jure omnium;

равносильный par [is];

равноценный aequivalens [ntis]; ejusdem pretii;

равный aequus [a, um]; aequalis [e]; aequans [ntis]; aequabilis [e]; par [is]; compar [is]; parilis [e] (noctes pariles diebus);

+ быть равным aequare;

+ при прочих равных условиях ceteris paribus;

+ равным образом item; itidem; pariter; perinde; aeque; eadem; mutuo; necnon;

+ с равным правом aequo jure;

+ делать равным exaequare (omnium dignitatem);

+ сделать свободу равной для всех exaequare libertatem;

+ быть равным кому-л. se exaequare cum aliquo exaequare; aliquem exaequari cum aliquo;

+ делать равным aequare (aliquid alicui rei, cum aliqua re);

+ при равной для всех опасности aequato omnium periculo;

+ когда бой велся равными силами dimicatione aequatā, aequato Marte;

равнять aequare [1] (aliquid alicui rei, cum aliqua re); coaequare [1]; exaequare [1]; complanare [1];

равняться facere [io, feci, factum] (litteras ad aliquem; duplicatum jugerum; dodrantem bonorum); aequare [1]; aequum esse [sum, fui];

радар radioelectricum instrumentum [i, n] detectorium;

ради causa; gratia; super; propter; ob; per;

+ потрудиться ради собственной славы super sua laude moliri laborem;

радиальный radialis [e];

радиатор refrigeratorium [ii, n];

радиация radiatio [onis, f];

радий radium [ii, n] (Ra);

радикал radicalista [ae, m];

радикулит radiculitis [idis, f];

+ пояснично-крестцовый радикулит lumbosacrale radiculitis;

радио Radiophonia [ae, f]; radiophonum [i, n];

радиовещание radiophonica divulgatio [onis, f];

радиостанция radiostatio [onis, f]; statio [onis, f] radiophonica;

радиотрансляционный radiophonicus [a, um];

радиус radius [ii, m];

+ в радиусе in circulo radio…

радовать gaudio esse [sum, fui] alicui; afficere [io, affeci, affectum] aliquem gaudio, laetitia, voluptate; alicui voluptati esse, voluptatem afferre; delectare [1]; beare [1]; laetificare [1];

радоваться sumere [o, mpsi, mptum] gaudia; gaudēre [eo, gavisus sum]; laetari [or, atus sum]; capere [io, cepi, captum] laetitiam; exsultare [1] animo; gestire [4];

+ я рад и счастлив gaudeo et volup est mihi;

+ я рад твоему благополучному возвращению te venire salvum volup est;

радон radon (Rn);

радостно per gaudium; volup, volupe; laete; hilare; libenter; gratulatorie; jucunde;

радостный candidus [a, um] (nox; hora; fatum; convivia; concordia); gaudialis [e]; gaudibundus [a, um]; laetus [a, um]; serenus [a, um]; hilaris [e];

радость hilaritudo [inis, f]; hilaritas [atis, f]; gaudium [ii, n]; gaudimonium [ii, n]; laetitia [ae, f]; deliciae [arum, fpl]; alacritas [atis, f]; gratulatio [onis, f]; oblectatio [onis, f] (vitae); voluptas [atis, f] (voluptas mea!);

+ выражать радость fungi gaudio;

+ доставлять кому-л. радость alicui laetitiam afferre; gaudio esse alicui; afficere aliquem gaudio;

+ быть вне себя от радости efferri, compleri gaudio; gaudio triumphare;

+ неподдельная радость fides gaudii;

+ одна радость рождает другую, радостям нет конца gaudiis gaudium suppeditat;

радуга arcus [us, m] caelestis; iris [idis, f];

радужный iridescens [ntis];

радушно liberaliter (accipere; accipi); benigne (salutare; invitare); faciliter;

радушный benignus [a, um]; facilis [e];

радующийся gaudialis [e]; gaudibundus [a, um];

раз:

+ один раз semel;

+ два раза bis;

+ в два раза duplo;

+ в три раза triplo;

+ много раз multoties; pluries;

+ ни разу nunquam;

+ с первого же раза ictu primo;

+ вернуть в шестьсот раз больше sescenta tanta reddere;

+ в три раза меньше tribus tantis minus;

разбавить diluere [o, ui, utum] (aqua; vinum);

разбавленный dilutus [a, um];

разбегаться diffugere [io,fugi,-]; discurrere [o, rri, rsum]; dilabi [or, lapsus sum];

разбирательство (судебное) cognitio [onis, f] causae;

разбирать eventilare [1]; analyzare [1]; inspicere [io, spexi, ctum]; intellegere [o, legi, lectum]; dijudicare [1]; disserere [o, ui, rtum]; percensēre [eo, ui, censum]; recensēre; disceptare [1] (controversiam, litem); enucleare [1]; explicare [1]; tractare [1] (definitionem alicujus rei; quaestionem; proeliorum vias); disjungere [o, nxi,nctum,]; distruere [o, xi, ctum]; dissolvere [eo, lvi, lutum]; (aedificium) deturbare [1]; (murum) demoliri [ior, itus];

разбитый truncus [a, um] (tela);

разбить frangere [o, fregi, fractum]; diffringere; confringere; dividere [o, visi, visum]; partire [4]; disponere [o, posui, positum]; collidere [o, lisi, lisum] (os collisum; scyphi collisi); elidere; quatere [io, quassi, quassum]; discutere [io, cussi, cussum]; disjicere [io, jeci, jectum]; conquassare [1]; contundere [o, tudi, tusum] (vasa contusa); minuere [o, ui, utum]; comminuere [o, ui, utum] (statuam; navem; vasa cristallina); truncare [1] (statuas); discerpere [o, psi, ptum]; fundere [o, fudi, fusum]; pellere [o, pepuli, pulsum] (hostium exercitum); caedere [o, cecidi, caesum] (januam saxis; legiones; Pyrrhum); concidere [o, cidi, cisum]; facere [io, feci, factum] (castra); vastare [1] (Scythas); tendere [o, tetendi, tentum/tensum] (praetorium; sub vallo; tentoria);

+ разбить врагов stragem hostium edere (dare; facere; efficere; ciere);

разбой grassatio [onis, f] (nocturna); grassatura [ae, f]; latrocinium [ii, n]; rapina [ae, f]; praedatio [onis, f]; furtum [i, n];

разбойник latrunculus [i, m]; latro [onis, m]; praedo [onis, m]; malandrinus [i, m]; grassator [oris, m] (nocturnus; grassatores et sicarii); percussor [oris, m]; lanista [ae, m];

разбойничий latronum, praedatorum; piraticus [a, um];

разбор analysis [is, f]; recensio [onis, f]; explicatio [onis, f]; discrimen [inis, n];

+ подвергнуть разбору analyzare; enucleare; explicare; eventilare;

разборчивый elegans [ntis]; delicatus [a, um]; superbus [a, um] (dens; aures, quarum est judicium superbissimum); fastidiosus [a, um] (aestimator);

разбросать dispergere [o, rsi, rsum]; dissipare [1]; disjicere [io, jeci, jectum]; distrahere [o, xi, ctum]; jactare [1]; sternere [o, tsravi, stratum] (corpora passim);

разбредаться dispalari [or, atus sum]; dilabi [or, lapsus sum];

разбросанный dispersus [a, um]; dijectus [a, um];

разбудить expergefacere [io, feci, factum];

разбухать intumescere [o, mui,-]; turgescere [o,-,-]; sufflari [or, atus sum];

разбухший tumidus [a, um] (humus);

развалина ruina [ae, f]; reliquiae [arum, fpl]; parietinae [arum, fpl];

развалиться vitium facere [io, feci, factum]; dilabi [or, lapsus sum]; collabi; corruere [o, ui, utum];

разве num; ut; en; ne;

+ да разве на тебя что-нибудь подействует? Te ut ulla res frangat?

развевающийся fluxus [a, um];

разведать speculari [or, atus sum] (locum; consilia alicujus); perspeculari; investigare [1]; explorare [1]; cognoscere [o, gnovi, gnitum];

разведение cultura [ae, f]; cultus [us, m]; colendi; educatio [onis, f]; propagatio [onis, f]; dilutio [onis, f];

+ разведение рыб impiscatio [onis, f];

разведчик scultator [oris, m]; emissarius [oris, m]; speculator [oris, m]; explorator [oris, m];

разведывательный exploratorius [a, um];

разверстый hians [ntis];

развертывать evolvere [o, lvi, lutum,]; revolvere; explicare [1/ui, itum];

развеселить exhilarare [1]; hilarare;

развешивать dispensare [1];

развивать evolvere [o, lvi, lutum]; subigere [o, egi, actum] (ingenium); excolere [o, ui, cultum]; expandere [o, ndi, nsum/passum]; formare [1]; fingere [o, nxi, nctum]; explicare [1] (sententiam);

развившийся adultus [a, um] (eloquentia);

развилка furca [ae, f]; bifurcatio [onis, f];

развитие evolutio [onis, f]; crescentia [ae, f]; incrementum [i, n]; cultus [us, m]; cultura [ae, f]; progressus [us, m]; proventus [us, m]; momentum [i, n]; decursus [us, m], cursus [us, m]; progressio [onis, f], auctus [us, m], augmentum [i, n];

+ экономическое развитие cursus oeconomicus, mercaturae;

развитый evolutus [a, um];

развлекаться sibi ludos facere [io, feci, factum]; ludere [o, lusi, lusum]; animum relaxare [1], remittere [o, misi, missum]; oblectari [or, atus sum]; aberrare [1];

развлечение ludus [i, m]; lusus [us, m]; oblectamentum [i, n] (vitae); oblectatio [onis, f]; delectatio [onis, f]; voluptates [um, fpl]; animi relaxatio et remissio;

+ для развлечения voluptatis causa; animi causa; animi gratia;

+  предаваться развлечениям юности ludo aetatis frui;

+ доставлять кому-л. развлечение ludum dare alicui;

развод divortium [ii, n]; abruptio [onis, f] (conjugii); conjugis discidium [ii, n]; repudiatio [onis, f];

разводить (в стороны) disponere [o, posui, positum];  domare [o, ui, itum] (arbores); diluere [o, ui, utum] (aqua; vinum); accendere [o, ndi, nsum] (ignem); facere [io, feci, factum] (ignem ex lignis); submittere [o, misi, missum] (vitulos; tauros); colere [o, ui, cultum];

+ разводить огонь ignem accendere;

+ разводить рыб impiscare; venari;

разводиться (с женой) repudium uxori remittere [o, misi, missum]; repudiare [1]; (с мужем) divortium cum marito facere; a viro discedere [o, cessi, cessum];

разворачивать evolvere [o, lvi, lutum];

разврат stuprum [i, n]; impudicitia [ae, f]; nequitia [ae, f];

развратитель subactor [oris, m];

развратник lastaurus [i, m]; fornicarius [ii, m]; fornicator [oris, m]; scortator [oris, m]; scortum [i, n]; moechus [i, m]; corruptus [i, m];

развратница meretrix [icis, f]; scortum [i, n]; scrapta [ae, f]; scrattia [ae, f]; scratta [ae, f]; lupa [ae, f]; fornicaria [ae, f];

развратничать scortari [or, atus sum]; mores corrumpere [o, rupi, ruptum]; ad nequitiam obducere [o, xi, ctum];

развратность nequitia [ae, f] (nequitia ac turpitudo);

развратный vitiosus [a, um] (vita); dissolutus [a, um]; libidinosus [a, um]; pravus [a, um]; impudicus [a, um];

развращать corrumpere [o, rupi, ruptum]; vexare [1] (mores);

развязанный solutus [a, um];

развязать expedire [4] (nodum; restim; aliquem illigatum); accendere [o, ndi, nsum] (seditionem); solvere [o, lvi, lutum] (corrigia); dissolvere; resolvere; suscitare [1] (bellum civile; caedem);

+ развязать руки integrum dare;

+ развязать язык loquentem facere;

развязка solutio [onis, f]; exitus [us, m];

развязно petulanter (alicui rei sine ulla suspicione maledicere);

развязность petulantia [ae, f] (linguae; dictorum);

развязный procax [cis] (leno; meretrix; sermo; scripta); petulans [ntis] (genus dicendi); vernilis [e] (dictum);

разгадка explicatio [onis, f];

разгадывать conjicere [io, jeci, jectum]; explicare [1]; solvere [o, lvi, lutum];

разгладить planare [1]; complanare [1];

разглашать gestare [1] (crimina); enuntiare [1]; vulgare [1]; divulgare; circumferre [fero, tuli, latum]; efferre; eliminare [1]; praedicare [1];

разглядывать perspicere [io, spexi, spectum]; cognoscere [o, gnovi, gnitum]; spectare [1];

разгневанный iratus [a, um]; turbatus [a, um] (Pallas);

разговаривать colloqui; loqui [or, locutus sum] (latine loqui; Graeca lingua, Graece; cum aliquo; alicui de aliqua re); colloquium habēre [eo, ui, itum]; confabulari; fabulari [or, atus sum] (cum aliquo; alicui; inter se); fabulare [1]; sermocinari [or, atus sum]; conversare [1];

разговор colloquium [ii, n]; fabula [ae, f] (fabulae convivales); sermo [onis, m]; locutio [onis, f]; conversatio [onis, f]; dialogus [i, m];

+ вступить в разговор excipere fabulae partem;

разгонять diluere [o, ui, utum] (curam mero; omnes molestias); diruere [o, ui, utum] (agmina); submovere [eo, movi, motum] (turbam); resolvere [o, lvi, lutum]; discutere [io, cussi, cussum];

разгораться gliscere [o, -,-]; exardescere [o, arsi, arsum];

разгорячать accendere [o, ndi, nsum] (aliquem contra [in] aliquem); calefacere [io, feci, factum]; calefieri [fio, factus sum]; calescere [o, lui, -];

разгорячаться incalescere [o, lui, -] (mero; laetitia; per vinum et epulas); exaestuare [1];

разграбить manus afferre [affero, attuli, allatum] (alicui rei); compilare [1](oppidum, quidquid domi est; templa omnibus ornamentis compilata); diripere [io, repi, reptum]; depopulari; populari [or, atus sum];

разграничение terminatio [onis, f] (rerum expetendarum);

разграничивать (de)limitare [1]; abducere [o, xi, ctum] (a conjecturis divinationem); definire; finire [4]; fines ponere [o, posui, positum]; disterminare [1]; circumscribere [o, psi, ptum];

разгром strages [is, f] (exercituum); clades [is, f]; internecio [onis, f]; internecium [ii, n];

разгружать deonerare [1] (naves); exonerare [1] (naves); exinanire [4] (navem, vehicula);

разда(ва)ть tribuere [o, ui, utum] (pecuniam equitibus); distribuere (naves legatis); dividere [o, visi, visum] (praedam militibus; agros viritim civibus/per veteranos); dispensare [1] (nummos; oscula per natos); dispertiri / dispertire [4] (pecuniam judicibus; aliquid servis); largiri [ior, itus sum] (aliquid alicui; aliquid in servos);

раздаваться circumsonare [o, ui, itum];

раздавить obterere [o, trivi, tritum](aliquem pondere alicujus rei);

раздача divisio [onis, f];

+ раздача хлеба frumentatio;

+ раздача мяса visceratio;

раздвигать dimovēre [eo, movi, motum]; promovēre; proferre [fero, tuli, latum];

раздвоение dichotomia [ae, f];

раздел pars [partis, f]; capitulum [i, n]; divisio [onis, f]; divisus [us, m]; liber [bri, m]; membrum [i, n];

разделение divisio [onis, f]; divisus [us, m]; partitio [onis, f]; discretio [onis, f]; disjunctio [onis, f]; dissociatio [onis, f]; separatio [onis, f]; separatus [us, m]; (de)limitatio [onis, f];

разделительный divisorius [a, um];

+ разделительная линия linea divisoria (divisionalis);

+ разделительный знак diaeresis [is/eos, f];

разделять dividere [o, visi, visum]; partire [4]; divellere [o, vulsi, vulsum]; discernere [o, crevi, cretum]; disjungere [o, nxi, nctum]; dissociare [1]; separare [1]; (de)limitare [1]; tribuere [o, ui, utum] (aliquid in partes); discribere [o, psi, ptum]; dispensare [1]; scindere [o, scidi, scissum](amnis in partes scinditur; in duas factiones scindi); secare [o, ui, ctum]; discerpere [o, psi, ptum]; distinēre [eo, ui, tentum](flumen distinet legiones; Isthmus distinet freta); findere [o, fidi, fissum];

+ разделять точками distinguere [o, nxi, nctum];

+ разделять мнение consentire [4];

разделяться discurrere [o, rri, rsum]; dividi [or, visus sum];

раздеть vestimenta, vestem detrahere [o, xi, ctum]; spoliare [1] (aliquem; corpus caesi hostis); nudare [1];

раздирать trahere [o, xi, ctum] (factionibus trahi); discindere [o, scisi, scissum]; dilacerare [1]; dirumpere [o, rupi, ruptum];

раздор litigium [ii, n] (alicui litigium es cum aliquo); discordia [ae, f]; controversia [ae, f]; dissensio [onis, f]; discidium [ii, n]; seditio [onis, f]; scandalum [i, n];

+ если раздоры затянутся надолго si diutius alatur controversia;

+ гражданские раздоры studia civilia;

раздосадованный iniquus [a, um] (vitiis alicujus);

раздражать irritare [1]; vulnerare [1] (aliquem verbis; aures alicujus); effovere [eo, fovi, fotum]; vexare [1] (tussis vexat fauces); movēre [eo, movi, motum]; commovēre; ira inficere [io, feci, fectum]; sollicitare [1]; exacerbare [1]; lacessere [o, sivi, situm]; provocare [1];

раздражающий irritans [ntis];

раздражимость irritabilitas [atis, f];

раздражимый irritabilis [e]; mobilis [e];

раздражение irritatio [onis, f]; iracundia [ae, f]; tumor [oris, m];

раздраженный iratus [a, um]; iracundus [a, um]; turbatus [a, um] (Pallas); infensus [a, um];

раздражительность irritabilitas [atis, f];

раздробить frangere [o, fregi, fractum]; comminuere [o, ui, utum]; contundere [o, tudi, tusum]; conficere [io, feci, fectum]; conferre [o, tuli, latum]; spargere [o, rsi, rsum]; discutere [io, cussi, cussum]; distendere [o, ndi, nsum];

раздробление comminutio [onis, f];

раздувать accendere [o, ndi, nsum] (ignem flatu); exsuscitare [1];

+ раздувать пламя conflare [1];

раздувшийся tumidus [a, um] (cervices);

раздумывать cogitare [1]; excogitare; cunctari [or, atus sum];

разевать hiare [1];

раздуться tumere [eo, ui, -] (corpus tumet veneno);

разжевывать trucidare [pisces, porrum]; conficere [io, feci, fectum]; dentibus comminuere [o, ui, utum];

разжигать accendere [o, ndi, nsum] (ignem; seditionem; invidiam); suscitare [1] (sopitos ignes); stimulare [1] (iram); urere [o, ussi, ustum]; inflammare [1];

разжижать liquefacere [io, feci, factum];

разжижаться liquescere [o, licui,-]; colliquescere; liquefieri [fio, factus sum];

разжижение colliquescentia [ae, f];

разительный admirandus [a, um]; mirus [a, um];

+ разительное сходство similitudo [inis, f] mira;

разлагать dividere [o, visi, visum];

разлагаться decomponi [or, positus sum]; dissolvi [or, solutus sum]; putrescere [o, trui, -]; putrefieri [fio, factus sum]; liquescere [o, licui, -] (corpora liquescunt);

разлад dissensio [onis, f]; discidium [ii, n]; discordia [ae, f];

разламывать corrumpere [o, rupi, ruptum]; diffringere [o, fregi, fractum]; perfringere [o, fregi, fractum];

разлив inundatio [onis, f]; eluvio [onis, f]; eluvies [ei, f] (maris, aquarum); diluvium [ii, n];

+ разливы реки Волги inundationes fluminis Volgae;

разливать suffundere [o, fudi, fusum] (merum); transfundere; diffundere; fundere; irrigare [1];

разливаться superfluere [o, xi, ctum] (Nilus superfluens); suffundi [or, fusus sum]; superfundi; redundare [1]; exundare [1];

+ краснота/краска (бледность) разливается по чьему-л. лицу rubor (pallor) suffunditur alicui;

разлитие eluvies [ei, f] (maris, aquarum);

различать dignoscere [o, gnovi, gnotum]; cernere [o, crevi, cretum]; discernere; distinguere [o, nxi, nctum]; sejungere [o, nxi, nctum]; disjungere; separare [1]; dijudicare [1];

различаться differre [differo, distuli, dilatum]; discedere [o, cessi, cessum]; discrepare [o, avi/ui,-]; diversum esse [sum, fui, -]; interesse;

+ твердые тела различаются степенью твердости corpora solida soliditatis gradu differunt;

+ различаться между собой количественно, но не качественно inter se magnitudine, non genere differre;

различение discretio [onis, f] (boni et mali);

+ не делая различия sine/absque discretione;

различие differentia [ae, f]; discrimen [inis, n]; distinctio [onis, f]; diversitas [atis, f]; variantia [ae, f] (rerum); varietas [atis, f] (vocum; sententiarum; fructuum; rerum; colorum); variatio [onis, f]; distantia [ae, f]; dissimilitudo [inis, f]; discrepantia [ae, f];

+ отсутствие различий indifferentia;

различно varie; diversimode;

различный diversus [a, um]; diversiformis [e]; diversicolor [is]; varius [a, um] (gentes; sermones; studia); disjunctus [a, um]; dispar [is]; discrepans [ntis]; dissonus [a, um]; inaequalis (calices; res); multimodus [a, um];

+ самые различные quae plurimum intervalli recipiunt;

+ желания (вкусы) у людей различны nec voto vivitur uno;

разложение decompositio [onis, f]; dissolutio [onis, f]; putrescentia [ae, f]; tabes [is, f] (cadaveris);

разложившийся rancidus [a, um];

разломать diffringere [o, fregi, fractum]; effringere;

разлука discessus [us, m]; digressio [onis, f]; disjunctio [onis, f];

разлучить abalienare [1]; abjugare [1] (aliquem ab aliqua re); sejungere [o, nxi, nctum]; deducere [o, xi, ctum]; distrahere [o, xi, ctum] (vi); divellere [o, vulsi, vulsum];

+ только смерть разлучит меня с тобой nisi mors me abs te alinaverit;

разлюбить desuescere [o, suevi, suetum] amare;

размагничивание demagnetisatio [onis, f];

размалывание commolitio [onis, f];

размах amplitudo [inis, f];

размахивать vibrare [1]; torquēre [eo, rsi, rtum]; dimicare [1]; jactare [1] (alas);

размачивать diluere [o, ui, utum] (lateres aqua); madefacere [io, feci, factum];

размежевание terminatio [onis, f] (agri);

размежевать terminare [1] (agrum publicum a privato); meti [or, atus sum]; metiri [ior, mensus sum]; dimetiri; abmetiri;

размельчать comminuere [o, ui, utum];

размен commutatio [onis, f]; permutatio [onis, f];

разменивать permutare [1]; commutare [1];

размер dimensio [onis, f]; magnitudo [inis, f]; amplitudo [inis, f]; statura [ae, f] (pampini); minuties [ei, f]; parvitas [atis, f]; modus [i, m]; metrum [i, n]; numerus [i, m];

размеренный moderatus [a, um]; congruens [ntis];

разместить, размещать collocare [1]; dislocare [1]; distribuere [o, ui, utum]; explicare [1]; constituere [o, ui, utum] (aliquid super aliqua re); struere (bene structa collocatio; verba);

размещение dispositio [onis, f]; dislocatio [onis, f];

размечать metari [or, atus sum];

разминать tractare [1] (aliquid manu; police ceram);

размножаться multiplicari [or, atus sum]; propagari [or, atus sum]; augeri [eor, auctus sum];

размножение reproductio [onis, f]; generatio [onis, f]; genitus [us, m]; multiplicatio [onis, f]; propagatio [onis, f];

размозжить comminuere [o, ui, utum] (alicui caput);

размолвка litigium [ii, n] (alicui litigium est cum aliquo);

размывать diluere [o, ui, utum]; abluere; proluere; obedere [o,-, esum];

размываться diffluere [o, xi, ctum];

размытый aqua erosus [a, um]; suffusus [a, um];

размышление cogitatio [onis, f]; consideratio [onis, f]; deliberatio [onis, f]; meditatio [onis, f]; commentatio [onis, f]; mens [ntis, f];

размышлять tractare [1] aliquid animo; meditari [or, atus sum]; deliberare [1]; putare [1]; reputare [1]; commentari [or, atus sum]; evolvere [o, lvi, lutum]; considerare [1];

размягчать mollire [4]; emollire; diluere [o, ui, utum] (vulnus aceto); effeminare [1] (animos);

разнимать dirimere [o, emi, emptum]; distrahere [o, xi, ctum]; divellere [o, vulsi, vulsum];

разница differentia; discrimen [inis, n]; distinctio [onis, f]; diversitas; intervallum [i, n] (quantum intervallum inter te et illum interjectum est!); limes [itis, m]; varietas [atis, f] (vocum; sententiarum; fructuum; rerum; colorum);

+ не делать разницы nullo discrimine agere;

разновидность varietas [atis, f] (litterarum); forma [ae, f] (generis illius duae sunt formae); species [ei, f];

разногласие discrepantia [ae, f]; dissensio [onis, f]; varietas [atis, f] (in disputationibus); discordia [ae, f];

+ среди них есть разногласия inter eos variatur;

+ разногласия нет variatum non est;

разнообразие variantia [ae, f] (rerum); varietas [atis, f] (vocum; sententiarum; fructuum; rerum; colorum);

+ для разнообразия varietatis causa;

разнообразить variare [1];

разнообразно varie;

разнообразный varius [a, um] (gentes; sermones; studia); multimodus [a, um];

разнородный diversus [a, um]; dissimilis [e];

разносить vulgare [1] (contagium in alios; facinus per omnes; vulgatur fama per urbem); digerere [o, gessi, gestum]; gestare [1]; differre [fero, tuli, latum]; circumferre; dissipare [1] (ventis);

разносторонний  non-aequilateralis [e]; eximius [a, um]; excelsus [a, um];

+ разносторонний треугольник trigonum imparibus lateribus;  

разносторонность varietas [atis, f] (vir varietate promptissimus);

разность diversitas [atis, f]; differentia [ae, f];

разносчик institor [oris, m]; portator [oris, m];

разнотипный heterotypus [a, um]; difformis [e]; diversiformis [e];

разнотравье variherbetum [i, n]; herbetum mixtum;

разноцветный discolor [oris]; diversicolor; versicolor; multicolor; varius [a, um] (autumnus; flores); varianus [a, um];

разнузданный effrenatus [a, um]; impunitus [a, um]; impotens [ntis];

разнуздывать effrenare [1]; frenos distrahere [o, xi, ctum];

разный diversus [a, um]; varius [a, um] (gentes; sermones; studia); miscellaneus [a, um]; separatus [a, um]; inaequalis [e] (calices);

+ в разное время и по-разному vario tempore et vario modo;

+ по-разному излагать свои воспоминания о чем-л. variare memoriam alicujus rei;

разоблачать protrahere [o, xi, ctum]; denudare [1];

разобрать analyzare [1]; explicare [1]; extricare [1]; recensere [eo, censui, censum/censitum]; perlegere [o, lexi, lectum];

разобщать disjungere [o, nxi, nctum]; distendere [o, ndi, ntum, nsum]; separare [1]; isolare [1];

разогревать tepefacere [io, feci, factum]; calefacere;

разорвать (di)lacerare [1]; (di)rumpere [o, rupi, ruptum]; abrumpere (vincula); disjungere [o, nxi, nctum]; conscindere [o, scidi, scissum];

разорение vastatio [onis, f]; vastitas [atis, f]; devastatio [onis, f]; populatio [onis, f]; diluvium [ii, n]; excidium [ii, n]; exitium [ii, n]; strages [is, f] (stragem facere, dare alicui);

+ ввергнуть Италию в состояние (обречь на) разорения Italiam ad vastitatem vocare;

разоренный vastus [a, um] (urbs vasta incendiis); populatus [a, um];

разорить perdere [o, didi, ditum] (cives, civitatem); deperdere; disperdere; vexare [1] (urbes bello); diruere [o, ui, utum] (aere); vastare [1] (agros; omnia ferro ignique); pervastare [1]; populari [or, atus sum]; lacerare [1]; violare [1]; conflictare [1]; trucidare [1] (plebem fenore); labefactare [1]; subversare [1]; subvertere [o, rti, rsum] (aliquem);

+ разорившийся человек homo (aere) dirutus;

разориться re familiari comminutum esse;

+ совершенно разориться omnibus in rebus turbare;

разоружать dearmare [1] (exercitum hostium);

разоружение disarmamentum [i, n];

разочаровывать spem demere [o, dempsi, demptum]; spem eripere [io, ui, ptum];

разрабатывать tradere [o, didi, ditum]; elaborare [1];

разравнивать aequare [1] (stercora);

разрастаться accrescere [o, crevi, cretum]; increscere; luxuriare [1];

разрежать rarefacere [io, feci, factum]; collucare [1]; relaxare [1];

разрежение rarescentia [ae, f];

разреженность raritas [atis, f];

разреженный rarus [a, um] (agmen; ordo);

разрез sectio [onis, f]; dissectio [onis, f]; caesura [ae, f]; incisio [onis, f];

разрезать secare [o, ui, sectum]; dissecare; incidere [o, cidi, cisum]; praecidere;

разрешение solutio [onis, f]; concessio [onis, f]; permissio [onis, f]; permissum [i, n]; consensus [us, m] (sine consensu magistratuum, parentum); voluntas [atis, f]; venia [ae, f];

+ с разрешения sponte (principis);

разрешить solvere [o, lvi, lutum]; exsolvere; persolvere; explicare [1]; tollere [o, sustuli, sublatum]; decernere [o, crevi, cretum] (rem dubiam); dijudicare [1]; sinere [o, sivi, situm]; pati [ior, passus sum]; concedere [o, cessi, cessum]; permittere [o, misi, missum]; facere [io, feci, factum] (alicui transitum);

+ этим способом разрешааются все трудности hoc modo difficultates omnes solvuntur; persolvere;

+ разрешить кому-л. говорить alicui veniam dare dicendi;

разрозненный separatus [a, um]; disjunctus [a, um];

разрубить dissecare [o, ui, ctum]; ferire [4]; discidere [o, -,-]; diffundere [o, fudi, fusum];

разруха defessae res [rerum, fpl]; excidium [ii, n]; excisio [onis, f]; eversio [onis, f]; exstinctio [onis, f];

разрушать destruere [o, xi, ctum]; consumere [o, sumpsi, sumptum] (opus vi aliqua consumptum); abolēre [eo, evi, etum] (monumenta); delēre [eo, evi, etum]; abrumpere [o, rupi, ruptum] (pontem); interrumpere; pessum dare [o, dedi, datum] [dejicere, premere, agere] (civitates); disjicere [io, jeci, jectum]; solvere [o, lvi, lutum]; evertere [o, rti, rsum]; perdere [o, didi, rditum]; confringere [o, fregi, fractum]; rescindere [o, scidi, scissum]; excidere [o, cidi, cisum]; excutere [io, cussi, cussum]; demoliri [ior, itus sum]; dissipare [1]; dividere [o, visi, visum]; decerpere [o, psi, ptum] (spes tantas); diruere [o, ui, utum] (urbem; muros; diruta Pergama); sustollere [o, -,-] (aedes); sternere [o, stravi, stratum] (muros ariete; Trojam a culmine),

разрушаться vitium facere [io, feci, factum]; dilabi [or, lapsus sum];

разрушение eversio [onis, f] (urbis; templorum); vitium [ii, n]; strages [is, f] (tectorum; aedificiorum); ruina [ae, f]; excidium [ii, n];

разрушитель populator [oris, m]; terminator [oris, m]; distructor [oris, m]; eversor [oris, m];

разрушительный destructivus [a, um]; edax [acis] (ignis; imber; tempus; vetustas);

+ разрушительное влияние effectus destructivus;

разрушение destructio [onis, f];

разрушить delere [eo,evi, etum]; exturbare [1] (omnem spem pacis); vertere [o, rti, rsum] (monia ab imo); subruere (libertatem);

разрыв abruptio [onis, f]; ruptura [ae, f]; diruptio [onis, f]; rhexis [is, f];

разрывать displodere [o, (plosi), plosum; rumpere [o, rupi, ruptum]; erumpere; interrumpere; diripere [io, repi, reptum]; discerpere [o, rpsi, ptum]; scindere [o, scidi, scisum]; discindere; rescindere; corrumpere [o, rupi, ruptum]; divellere [o, vulsi, vulsum]; lacerare [1]; dilacerare; laniare [1]; praecidere [o, cisi, cisum];

разрыхлять ablaqueare [1]; mollire [4]; labefactare [1]; fermentare [1];

разряд ordo [onis, m]; classis [is, f]; ratio [onis, f]; genus [eris, n]; nota [ae, f];

разрядка:

+ в разрядку litteris disjunctis (distantibus; remotis);

разузнать exsequi [or, cutus sum] (aliquid cogitando, quaerendo, sciscitando); speculari [or, atus sum] (locum; consilia alicujus); explorare [1]; sciscitare [1]; investigare [1]; exquirere [o, sivi, situm];

разукрашенный pictus [a, um]; depictus [a, um]; ornatus [a, um]; exornatus [a, um]; coloratus [a, um];

разукрашивать adornare [1] (aliquid verbis);

разум cerebrum [i, n] (non habere); ratio [onis, f]; intellectus [us, m]; mens [ntis, f];

разумеется certe; nimirum; sane; scilicet; videlicet; vero; quippe; scilicet;

+ закон повелевает приближаться к богам чистым, разумеется, духовно caste jubet lex adire ad deos, animo videlicet;

+ когда об этом договорились, тогда, разумеется… haec ubi convenerunt, tunc…

разумение intellectus [us, m]; intellegentia [ae, f];

разумно sane; vere; prudenter; sapienter;

разумный prudens [ntis]; sapiens [ntis]; rationalis [e]; sanus [a, um]; rectus [a, um]; verus [a, um];

разучивать discere [o, didico, doctum]; ediscere; memoriae mandare [1];

разучиться dediscere [o, didico, doctum]; oblivisci [or, oblitus sum];

разъедать exurěre [o, ussi, ustum] (vis veneni exurit ferrum); rodere [o, rosi, rosum]; obedere [o, esi, esum]; dissociare [1];

разъедающий edax [cis] (humor);

разъединить disjungere [o, nxi, nctum]; dissociare [1]; discernere [o, crevi, cretum]; abjugare [1] (aliquem ab aliqua re); abscidere [o, cisi, cisum] (exercitum in duas partes);

разъезд discursus [us, m];

+ железнодорожный разъезд discursus viae ferreae;

разъезжать commeare [1]; circumire [eo, ii, itum];

разъяренный fervens [ntis] (latrones); furibundus [a, um]; furens [ntis]; furiosus [a, um];

разъяснение interpretatio [onis, f]; elucidatio [onis, f];

разъяснять explicare [1]; satisfacere [io, feci, fectum]; illustrare [1]; resolvere [o, lvi, lutum]; persolvere; dilucidare [1]; interpretari [or, atus sum]; diluere [o, ui, utum] (mihi, quod rogavi, dilue); extrahere [o, xi, ctum] aliquid in lucem; revelare [1];

разыгрывать ludere [o, lusi, lusum];

+ разыгрывать драму fabulas agere [o, egi, actum];

разыскать quaerere [o, sivi, situm] (aliquem, occasionem); requirere; conquirere (fugitivos, sacrilegos, latrones); exquirere; quaeritare [1] (aliquem terra marique); comperire [io, rui, rtum]; vestigare [1] (aliquem inquirendo);

рай paradisus [i, m]; sedes [is, f] beatorum; Elysium [ii, n]; locus [i, m] amoenissimus;

район districtus [us, m]; regio [onis, f]; ditio [onis, f]; dioecesis [eos, f]; pagus [i, m];

+ в горных районах in regionibus montanis;

+ в районе Теберды prope Teberdam;

районирование divisio [onis, f]; regionatio [onis, f]; zonatio [onis, f];

райский paradisiacus [a, um]; amoenissimus [a, um];

рак cancer [cris, m] (marinus sive fluminalis); carcinoma [atis, n];

ракета missile [is, n] ignitum; rocheta [ae, f];

+ управляемая ракета missile (e longinquo) directum;

ракетка reticulum [i, n] (reticulo pilae fundantur);

раковина concha [ae, f]; cochlear [is, n];

+ ушная раковина auricula [ae, f];

рама forma [ae, f] (picturae; formae ligneae); margo [inis, f] fenestrae;

рана vulnus [eris, n] (leve; grave; mortiferum); ictus [us, m] (certus; ambiguous); cicatrix [icis, f]; stigma [atis, n]; plaga [ae, f];

+ рана в грудь vulnus adversum;

+ в груди все еще остается (не зажила) рана vivit sub pectore vulnus;

+ рана, нанесенная кому-л., кем-л. vulnus alicujus;

+ рана во что-л., от чего-л. vulnus alicujus rei (corporis; missilium);

+ получить рану в голову vulnus in capite accipere;

+ нанести кому-л. рану vulnus alicui inferre, infligere; vulnerare (aliquem graviter);

+ умереть от раны ex vulnere mori;

+ раны совести не заживают cicatrix conscientiae pro vulnere est;

+ нанесший рану percussor (vulneratus percussorem novit);

+ страдающий от ран(ы) aeger vulneribus, ex vulnere;

+ нарывающие раны tumescentia vulnera;

ранг gradus [us, m]; dignitas [atis, f]; fortuna [ae, f];

ранее, раньше antea; antehac; olim; pridem; superioribus temporibus;

ранение vulnus [eris, n] (leve; grave; mortiferum);

раненый saucius [a, um]; sauciatus [a, um]; vulneratus [a, um]; feritus [a, um]; vulnere afflictus [a, um];

ранить vulnerare [1] (aliquem graviter); vulnus inferre; sauciare [1]; secare [o, ui, ctum]; confodere [io, fodi, fossum] (tot vulneribus confossus); excipere [io, cepi, ceptum] (aliquem in latus);

+ быть тяжело раненым gravi vulnere affici;

ранневесенний praevernalis [e]; primi veris;

ранний praecox [cis]; primus [a, um]; antiquior [ius]; prior [ius]; festinus [a, um] (taedia vitae; canities); tempestivus [a, um] (convivium; cena); maturus [a, um]; matutinus [a, um]; Eous [a, um];

+ в ранней юности prima juventa;

рано cito; mane; mature; matutino tempore;

+ рано встающий tempestivus [a, um] (sanus atque t.);

раньше prius; antea; dudum; matutine; supra;

рапа muria [ae, f]; salsura [ae, f];

рапорт relatio [onis, f]; renuntiatio [onis, f];

раса proles [is, f]; subspecies [ei, f]; gens [tis, f], genus [generis, n], stirps [is/ium f, phyle [es, f] (Gr);

расизм odium [ii, n] phyleticum [e]latio phyletica [ae, f] discriminatrix, propriae stirpis elatio [onis, f];

расист propriam stirpem extollens [ntis, m], phyleticus [i, m] / allophylorum osor [oris, m];

расовый phyleticus [a, um], gentilis [e], genticus [a, um];

раскаиваться, раскаяться poenitentiam agere [o, egi, actum]; confiteri [eor, fessus sum]; poemitet…

раскаленный fervens [ntis] (cinis); candens [ntis] (ferrum);

раскалить accendere [o, ndi, nsum] (vapor solis accendit arenas; ferrum accensum igni); calefacere [io, feci, factum]; fervefacere; exurere [o, ussi, ussum];

раскалывать findere [o, fidi, fissum]; diffindere; rimari [or, atus sum];

раскачивать labefactare [1]; concutere [io, cussi, cussum];

раскаяние poenitentia [ae, f]; confessio [onis, f];

+ так велико было раскаяние tanta vis poenitendi erat;

раскидать sternere [o, stravi, stratum] (corpora); pandere [o, ndi, passum] (ramos);

раскидистый patulus [a, um];

раскладывать exponere [o, posui, positum]; struere [o, xi, ctum]; pandere [o, ndi, passum] (ad siccandum);

раскол fissura [ae, f]; fissum [i, n]; rima [ae, f]; schisma [atis, n];

раскольник schismaticus [i, m];

раскопки effossio [onis, f]; excavatio [onis, f]; fossio [onis, f];

раскрасить pingere [o, nxi, ctum]; variare [1] (aliquid caeruleis guttis); inficere [io, feci, fectum];

раскроить

+ раскроить голову палкой fuste aperire caput;

раскрываться aperiri [ior, rtus sum]; expandi [or, pansus sum]; dehiscere [o,-,-];

раскрыть aperire [io, ui, rtum] (errorem); revelare [1]; hiscere [o, -,-], hiare [1] (os, rictum);

+ раскрыть заговор aperire conjurationem;

распад desintegratio [onis, f]; detritus [us, m]; decompositio [onis, f];

распадаться discedere [o, cessi, cessum]; secedere; dilabi [or, lapsus sum]; dissolvi [or, lutus sum];

распадение solutio [onis, f]; detritus [us, m];

распаковывать destipare [1];

распалять conflare [1];

+ распалять любовью exurěre [o, ussi, ustum] (aliquem);

распарывать solvere [o, lvi, lutum]; resuere [suo, (sui), sutum]; detexere [o, xui, xtum];

распаханный aratus [a, um];

распахивать aperire [io, ui, rtum]; rejicere [io, jeci, jectum] (de vestimentis etc); arare [1] (terram; agrum); распахнуть aperire [io, ui, rtum];

+ настежь распахнуть ворота pandere atque aperire januam;

распечатывать (открыть) resignare [1]; (напечатать) typis imprimere [o, pressi, pressum];

распинать in crucem agere [o, egi, actum]; cruciare [1]; cruci affigere [o, fixi, fixum];

расписание index [icis, m]; horarium [ii, n];

расписать variare [1] (aliquid notis); расписывать describere [o, psi, ptum];

расписаться subscribere [o, psi, ptum]; subnotare [1];

расписка apocha [ae, f]; cautio [onis, f]; chirographus [i, m]; litterae [arum, fpl] testimoniales;

+ расписка вполучении денег на сохранение cautio depositionis;

+ дать расписку cavere chirographum;

+ долговая расписка syngrapha [ae, f];

+ получить расписку с кого-л. syngrapham facere cum aliquo;

+ по долговой расписке per syngrapham;

расплавить resolvere [o, lvi, lutum]; liquefacere [io, feci, factum]; conflare [1];

расплавиться tabescere [o, bui, -]; liquefieri [fio, factus sum];

расплатиться expendere [o, ndi, nsum]; dissolvere [o, lvi, lutum];

расплываться diffluere [o, fluxi, fluctum];

расплывчатый diffusus [a, um]; suffusus [a, um]; vagus [a, um];

распознавать dignoscere [o, gnovi, gnotum]; cognoscere [o, gnovi, gnotum];

располагать locare [1]; collocare [1]; applicare [1] (coloniam colli); ponere [o, posui, positum]; disponere; componere; digerere [o, gessi, gessum]; distribuere [o, ui, utum]; ordinare [1]; sistere [o, stiti, statum] (aciem in litore); statuere [o, ui, utum]; struere [o, xi, ctum] (bene structa collocatio; verba); suppetere [o, ii, titum]; possidēre [eo, sedi, sessum]; uti [or, usus sum]; habēre [eo, ui, itum]; in potestate habēre;

+ кто-л. располагает достаточным количеством обвинительных материалов crimina suppetunt alicui;

располагаться considere [o, sedi, sessum] (trans flumen, sub monte, ad ripam Rheni, superioribus locis); insidere (jugis; aliquam rem; cineres patriae); consistere [o, stiti,-] (in superiore acie, sub muro, in sinistro cornu); castra tendere [o, tetendi, tentum/tensum] (sub vallo); situm esse;

расположение dispositio [onis, f]; positio [onis, f]; positura [ae, f]; distributio [onis, f]; ordinatio [onis, f]; caritas [atis, f]; locatio [onis, f]; situs [us, m]; situatio [onis, f]; gratia [ae, f]; sensus [us, m]; affectus [us, m] (mentis; animi); allubentia [ae, f]; animus [i, m] (bono animo esse in aliquem); voluntas [atis, f]; favor [oris, m]; tractus [us, m] (oppidi); structura [ae, f] (verborum); structio [onis, f];

+ лишиться расположения друзей suorum voluntates alienare;

+ расположение и направление стены tractus ductusque muri;

расположенный affectus [a, um] (aliquo modo erga aliquem); volens [ntis]; facilis [e]; proclivis [e]; inclinatus [a, um]; opportunus [a, um]; placatus [a, um]; situs [a, um]; positus [a, um]; locatus [a, um];

+ расположенный на севере, к северу sub septemtrionibus positus;

распорядитель curator [oris, m]; dominus [i, m] (ludorum, rei);

распорядок ordo [inis, m]; mos [moris, m];

распоряжаться praeesse [sum , fui]; administrare [1]; dispensare [1];

распоряжение imperium [ii, n] (accipere); jussum [i, n]; mandatum [i, n]; institutum [i, n]; acta [orum, npl];

+ отдавать в распоряжение aperire [io, rui, rtum] (navigantibus maria; Asiam alicui); tradere [o, didi, ditum] (alicui decem satellites);

+ распоряжение о чем-л. imperium [ii, n] alicujus rei;

+ иметь в своем распоряжении habēre [eo, ui, itum]; possidēre [eo, sedi, sessum]; transmittere [o, misi, missum] (voluptates; regionis abundantiam);

+ быть в распоряжении suppetere [o, ii, itum];

расправа jurisdictio [onis, f]; inquisitio [onis, f]; disquisitio [onis, f];

расправить explicare [1];

расправиться mulcare [1] (aliquem); tollere [o, sustuli, sublatum]; finficere [io, feci, factum];

распределение descriptio [onis, f];

распределять digerere [o, gessi, gestum]; tribuere [o, ui, utum] (pecuniam equitibus); distribuere; dividere [o, visi, visum]; partire [4]; describere [o, psi, ptum]; discribere; disponere [o, posui, positum];

+ распределять поровну aequare (pecuniam);

распродажа auctio [onis, f]; venditio [onis, f];

распростертый fusus [a, um]; porrectus [a, um]; patulus [a, um];

распростирать pandere [o, ndi, nsum (passum)]; expandere [o, ndi, nsum]; porrigere [o, rexi, rectum]; extendere [o, ndi, nsum]; prosternere [o, stravi, stratum];

распространение propagatio [onis, f]; prolatio [onis, f]; amplificatio [onis, f]; disseminatio [onis, f]; intentus [us, m];

рапространенный divulgatus [a, um];

распространять gestare [1] (crimina); vulgare [1] (contagium in alios; facinus per omnes; vulgatur fama per urbem; famam alicujus rei); divulgare [1]; pandere [o, pandi, pansum/passum]; spargere [o, rsi, rsum]; dispergere; diffundere [o, fudi, fusum]; transfundere; dilatare [1]; disseminare [1]; dissipare [1]; explicare [1]; perferre [fero, tuli, latum]; promovēre [eo, movi, motum]; propagare [1];

распространяться expandi [or, pansus sum]; dilatari [or, atus sum]; propagari [or, atus sum]; se diffundere [o, fudi, fusum]; vulgari [or, atus sum]; valēre [eo, ui,-] (haec lex valet in omnes; hoc in caesarem non valet); augeri [eor, auctus sum]; crescere [o, crevi, cretum];

+ распространиться по всему войску in omnem exercitum vulgari;

распрямить dirigere [o, regi, rectum]; erigere; rectum facere [io, feci, factum];

распугать turbare [1] (apros latratu);

распускать pandere [o, ndi, nsum/ssum]; fundere [o, fudi, fusum]; dimittere [o, misi, missum]; remittere; dissolvere [o, lvi, lutum]; laxare [1];

распутать extricare [1]; expedire [4] (nodum); evolvere [o, lvi, lutum]; explicare [1];

распутник lastaurus [i, m]; fornicator [oris, m]; fornicarius [ii, m]; ganeo [onis, m]; scortator [oris, m]; moechus [i, m];

распутница fornicaria [ae, f]; subigitatrix [icis, f];

распутный solutus [a, um]; dissolutus [a, um]; adulter [era, um]; libidinosus [a, um]; perditus [a, um];

распутство ganea [ae, f]; subigitatio [onis, f]; impudicitia [ae, f]; lascivia [ae, f] [ae, f]; libido [inis, f]; licentia;

распутье bivium [ii, n]; bifurcatio [onis, f]; trivium [ii, n]; quadrivium [ii, n];

распухание tumefactio [onis, f];

распухать tumescere [o, mui,-];

распухший tumidus [a, um]; inflatus [a, um]; turgidus [a, um];

+ быть распухшим tumere [eo, ui,-] (corpus tumet veneno);

распущенность libertas [atis, f]; licentia [ae, f]; libido [inis, f]; lascivia [ae, f];

распущенный procax [acis] (leno; meretrix; sermo; scripta); libidinosus [a, um]; fusus [a, um]; dissolutus [a, um]; lascivus [a, um];

распылитель pulverisator [oris, m];

распятие crux [crucis, f]; crucifixus [i, m];

распять afficere [io, feci, fectum] / affigere [o, xi, ctum] cruce;

рассада plantae novellae;

рассадник seminarium [ii, n];

рассаживать disserere [o, sevi, satum]; propagare [1]; disponere [o, posui, positum];

рассвет Aurora [ae, f]; diluculum [i, n]; adventus [us, m] lucis, solis;

+ на рассвете, с рассветом albe(sce)nte caelo; surgente die; prima luce;

+ с самого же рассвета statim a prima luce;

+ задолго до рассвета bene ante lucem;

рассветать lucescere [o, luxi,-]; lux oritur; albēre [eo, ui,-];

рассеивать fundere [o, fudi, fusum]; diffundere; dispergere [o, rsi, rsum]; spargere [o, rsi, rsum]; disseminare [1]; dimovēre [eo, movi, motum]; discerpere [o, psi, ptum]; disjicere [io, jeci, jectum]; disserere [o, sevi, situm]; dissipare [1]; distrahere [o, xi, ctum]; depellere [o, pulsi, pulsum]; discutere [io, cussi, cussum]; diruere [o, ui, utum] (agmina);

рассеиваться diffugere [io, fugi,-] (diffugiunt metu perterriti) (spiritus unguenti suavis diffugit in auras); diffugo [1]; dilabi [or, lapsus sum];

рассекать (dis)secare [o, ui, ctum];

рассечение sectio [onis, f]; dissectio [onis, f];

расселение distributio [onis, f]; dispersio [onis, f]; migratio [onis, f];

расселина fissura [ae, f]; ruptura [ae, f];

рассеяние dispersio [onis, f]

рассеянно disperse; passim;

рассеянность distractio [onis, f] animi; oblivio [onis, f];

рассеянный dispersus [a, um];

рассеять submovere [eo, movi, motum] (turbam);

рассказ narratio [onis, f]; narratus [us, m]; argumentum [i, n] (a. est ficta res, quae tamen fieri potest); fabula [ae, f] (inseritur hoc loco fabula); historia [ae, f]; relatio [onis, f]; traditio [onis, f]; expositio [onis, f]; memoria [ae, f]; memoratus [us, m];

рассказывать narrare [1]; enarrare; expedire (verbo; aliquid; de aliqua re; originem alicujus rei; alicujus rei causam); praedicare [1]; memorare [1] (aliquid, de re aliqua, aliquem); fabulari [or, atus sum] (aliquid); garrire [4] (fabellas); exsequi [or, cutus sum] (aliquid verbis); persequi; prodere [o, didi, ditum]; tradere (alicui cogitations suas); loqui [or, cutus sum] (furta; omnia magna);

+ рассказывают traditur; traditum est;

+ было бы долго рассказывать обо всех подробностях longum erat singula excipere;

+ точно рассказать что-л. кому-л. aliquid alicui examussim disputare;

расслабленный languidus [a, um];

расслаблять debilitare [1]; laxare [1]; relaxare; resolvere [o, lvi, lutum]; levigare [1]; languēre [eo, ngui,-]; languescere [o, ngui, -];

расслабляющий ignavus [a, um] (frigus; aestus);

расслаивать stratificare [1];

расследование investigatio [onis, f]; explanatio [onis, f]; inquisitio [onis, f];

расследовать inquirere [o, sivi, situm]; investigare [1]; detegere [o, tegi, tectum]; cognoscere [o, gnovi gnitum]; noscere [o, novi, notum]; exsequi [or, cutus sum] (aliquid cogitando, quaerendo, sciscitando);

рассматривание consideratio [onis, f]; contemplatio [onis, f]; inspectio [onis, f]; perlustratio [onis, f];

рассматривать perspicere [io, spexi, ctum]; inspicere; considerare [1]; disserere [o, rui, rtum]; censēre [eo, ui, censum]; recensēre; discutere [io, cussi, cussum]; tractare [1]; aestimare [1]; existimare [1]; habēre [eo, ui, itum] (aliquem pro amico; aliquid pro certo); ponere [o, posui, positum]; recipere [io, cepi, ceptum]; lustrare [1]; contemplari [or, atus sum]; vidēre [eo, vidi, visum]; visere [o,-,-,]; collustrare [1]; perlustrare [1];

+ всесторонне рассматривать вопросы, рассмотреть все “за” и “против” causas utrimque tractare;

+ рассмотрим прежде всего, что это такое quid sit, primum est videndum;

рассмеяться tollere [o, sustuli, sublatum] risum;

рассмотрение exquisitio [onis, f]; tractatio [onis, f];

рассол muria [ae, f]; salsura [ae, f]; aqua [ae, f] salsa; alex [icis, m];

+ огуречный рассол succus e salsis cucumeribus;

рассорить disjungere [o, nxi, nctum];

распрашивание quaestio [onis, f]; percontatio [onis, f]; inquisitio [onis, f];

расспрашивать quaeritare [1] (Cur tu id quaeritas?); quaerere [o, sivi, situm] (iracundiae causam); exquirere; requirere (aliquid ab/ex aliquo; de aliqua re); requiritare [1] (res novas); scrutari [or, atus sum]; perscrutari; sciscitari [or, atus sum]; percontari [or, atus sum]; percontare [1];

+ расспрашивать кого-л. о чем-л. quaerere aliquid ab [de [e]x] aliquo;

рассрочка prorogatio [onis, f];

расставить disponere [o, posui, positum] (super tabula); tendere [o, tetendi, tentum/tensum] (plagas; insidias alicui); struere [o, xi, ctum]; statuere [o, ui, utum]; dislocare [1];

расстановка

+ говорить с расстановкой intervallo dicere;

расстегивать deloricare [1]; resolvere [o, lvi, lutum];

расстилать sternere [o, stravi, stratum] (vestem);

расстилаться patescere [o, tui, -];

расстояние distantia [ae, f]; intervallum [i, n]; spatium [ii, n]; discrimen [inis, n]; longinquitas [atis, f];

+ следовать за кем-л. на большом расстоянии sequi aliquem magno intervallo;

+ находясь друг от друга на равном расстоянии aequali distantia a se invicem remoti;

+ на расстояние броска свинцового снаряда из пращи quantum caeli funda plumbo transmittere potest;

расстрел trajectio [onis, f]; supplicium [ii, n] pyroboli;

расстрелять trajicere [io, jeci, jectum]; supplicio pyroboli inficere [io, feci, fectum];

расстроенный afflictus [a, um] (res Romana); saucius [a, um]; turbidus [a, um]; perturbatus [a, um]; commotus [a, um]; labefactus [a, um];

расстроить perdere [o, didi, ditum] (valetudinem); afflictare [1]; affligere [o, xi, ctum]; vexare [1] (fortunas aratorum); turbare [1]; perturbare; conturbare; disturbare; vastare [1]; conflictare [1]; discutere [io, cussi, cussum]; perimere [o, emi, emptum]; labefactare [1]; animum commovēre [eo, movi, motum]; offendere [o, ndi, nsum]; molestia afficere [io, feci, fectum]; tristitiam offerre [fero, obtuli, oblatum];

+ расстроить чьи-л. планы alicujus consilium vertere;

+ пугать и расстраивать кого-л. aliquem suspensum terrere;

расстройство turbor [oris, m]; perturbatio [onis, f]; animi commotio [onis, f]; (душевное) abalienatio [onis, f] mentis; tumultus [us, m] (stomacho tumultum ferre);

расступиться locum dare [do, dedi, datum];

+ расступившаяся вода показала землю unda dehiscens aperit terram;

рассудительно prudenter; consilio; ratione; judicio; consulto; circumspecto;

рассудительность circumspectio [onis, f];

рассудительный circumspectus [a, um]; sanus [a, um]; prudens [ntis]; sobrius [a, um];

рассудок cerebrum [i, n] (non habere); ratio [onis, f]; mens [ntis, f]; sensus [us, m]; judicium [ii, n];

+ здравый рассудок mens sana;

+ в полном рассудке cum ratione;

рассудочный rationalis [e];

рассуждать disceptare [1]; disputare [1] (multa de re aliqua); disserere [o, ui, rtum]; dissertare [1]; argumentari [or, atus sum] (de/in aliqua re); cogitare [1]; considerare [1]; deliberare [1]; perpendere [o, ndi, nsum];

+ рассуждать и так и этак vario sermone garrire;

+ правильно (здраво) рассуждать rectum videre;

рассуждение ratio [onis, f]; cogitatio [onis, f]; meditatio [onis, f]; commentatio [onis, f] [onis, f]; consultatio [onis, f]; disputatio [onis, f]; dissertatio [onis, f]; deliberatio [onis, f]; consideratio [onis, f];

+ рассуждение, парализующее волю ratio ignava;

рассчитанный ratus [a, um];

рассчитывать in spe habēre [eo, ui, itum], ponere [o, posui, positum] aliquid; spem ponere, collocare [1]; computare [1]; reri [reor, ratus sum]; subducere [o, xi, ctum]; reputare [1]; ad calculum revocare [1];

+ точно рассчитав bene subducta ratione;

рассчитываться vocare [1] aliquem ad calculos; rationes conferre [fero, tuli, collatum]; rationes computare [1];

+ рассчитаться с кем-л. disputare rationem cum aliquo;

рассылать dimittere [o, misi, missum]; circummittere;

рассыльный viator [oris, m]; apparitor [oris, m]; cursor [oris, m];

рассыпать sternere [o, stravi, stratum] (arenam); spargere [o, rsi, rsum]; dispergere; dissipare [1]; dijicere [io, jeci, jectum];

рассыпной rarus [a, um] (agmen; ordo);

растаптывать proterere [o, trivi, tritum] (pede); culcare [1];

растаскивать distrahere [o, xi, ctum];

раствор solutio [onis, f];

растворение (dis)solutio [onis, f];

растворимый (dis)solubilis [e];

растворить solvere [o, lvi, lutum]; dissolvere; diluere [o, ui, utum] (aliquid aceto); remittere [o, misi, missum];

растекаться diffluere [o, xi, ctum];

растение planta [ae, f]; stirps [pis, f] (stirpium naturas persequi); gramen [inis, n];

растениевод plantarum cultor [oris, m];

растениеводство cultura [ae, f] plantarum;

растереть terere [o, trivi, tritum] (aliquid in mortario; piper molā); conterere (radicem in pulverem); pistare [1];

+ растереть что-л. с медом aliquid cum melle conterere;

растерзать dilacerare [1]; laniare [1]; divellere [o, vulsi, vulsum];

растерявшийся, растерянный egens [ntis] consilii;

растерянность inopia [ae, f] consilii;

+ оставлять в растерянности suspenděre (aliquem ambiguis responsis);

растерянный conturbatus [a, um];

растеряться nullius consilii esse [sum, fui,-];

расти crescere [o, crevi, cretum]; increscere (maxime cibo eget, qui increscit); excrescere; enasci [or, enatus sum]; exoriri; oriri [ior,ortus sum]; provenire [io, veni, ventum]; habitare [1]; vigere [eo, ui,-]; augescere [o, -, -]; adaugescere; coalescere [o, lui, itum] (crimina impunita coalescunt); accedere [o, cessi, cessum]; intumescere [o, mui,-]; pullulare [1]; adulescere [o, evi, ultum];

+ цена на зкемлю растет pretium accedit agris;

+ ольха растет в вышину alnus se subjĭcit;

растирание obtritus [us, m]; tripsis [is, f]; tritura [ae, f]; contritio [onis, f];

растирать terere [o, trivi, tritum]; conterere;

растительность vegetatio [onis, f];

растительный vegetabilis [e]; vegetativus [a, um];

+ в растительной пище много витаминов in cibo vegetabili multa vitamina sunt;

растительноядный phytophagus [a, um];

растить tollere [o, sustuli, sublatum] (puerum);

растление stuprum [i, n]; contaminatio [onis, f];

растленный contaminatus [a, um];

растлитель subactor [oris, m];

расторгать dissolvere [o, lvi, lutum]; distrahere [o, xi, ctum]; divellere [o, vulsi, vulsum]; discindere [o, scidi, scissum];

расточать effundere [o, fudi, fusum]; profundere; dissipare [1]; lacerare [1]; consumere [o, mpsi, mptum]; trahere [o, xi, ctum] (pecuniam omnibus modis); abuti [or, usus sum] (rem patriam); vexare [1] (pecuniam); facere [io, feci, factum] farinam;

расточение eversio [onis, f] (rei familiaris);

расточитель sumptuosus [i, m]; vorago [inis, f] (patrimonii); decoctor [oris, m]; profusor [oris, m]; heluo [onis, m]; homo [inis, m] prodigus;

расточительно nequiter (aliquid facere; cenare);

расточительность sumptuositas [atis, f]; sumptus [us, m]; luxuria [ae, f]; heluatio [onis, f]; nequtia [ae, f] (nequtia atque luxuria); nequities [ei, f]; effusio [onis, f];

расточительный prodigus [a, um]; profusus [a, um]; damnosus [a, um]; neglegens [ntis];

растрата effusio [onis, f];

+ растрата общественной собственности peculatus [us, m];

растрачивать trahere [o, xi, ctum] (pecuniam omnibus modis); extrahere (aestatem sine ullo effectu); abuti {or, usus sum] (aurum; utendum est divitiis, non abutendum);

растрепанный hirsutus [a, um];

растроганный affectus [a, um] (litteris alicujus); commotus [a, um];

растрогать commovēre [eo, movi, motum]; tangere [o, tetigi, tactum] (animum alicujus); vincere [o, vici, victum] (aliquem precibus; longo tempore victus);

раструб oc(h)rea [ae, f];

растягивать tendere [o, tetendi, tentum/tensum]; distendere; extendere; distringere [o, nxi, ctum];

+ растягивать слова voces distrahere [o, xi, ctum], dilatare [1];

растяжение distensio [onis, f]; extensio [onis, f]; intentus [us, m];

+ растяжение суставов distorsio [onis, f];

растяжимость elasticitas [atis, f]; ductilitas [atis, f]; extensibilitas [atis, f];

растянутый porrectus [a, um]; extensus [a, um]; lentus [a, um]; productus [a, um]; dierectus [a, um];

растянуться sternere [o, stravi, stratum] corpus, se sternere, sterni;

расхаживать obambulare [1]; inambulare;

расхваливать adornare [1] (aliquid verbis); dilaudare [1]; collaudare [1]; venditare [1];

расхититель spoliator [oris, m];

+ расхититель общественных средств hirudo aerarii; fures publici;

расхищать ferre [fero, tuli, latum] [portare] et agere [o, egi, actum]; diripere [io, repi, reptum]; avertere [o, rti, rsum];

расхищение suppresio [onis, f];

расхлебывать

+ это придется расхлебывать мне istaec in me cudetur faba;

расход sumptus [us, m]; expensa [ae, f]; expensum [i, n]; impensa [ae, f] (facere impensas in aliquid; imponere impensas alicui rei);

+ нести расходы по чему-л. sumptum [sumptus] facere [insumere, impendere] in aliquid [alicujus rei];

+ оправдывать расходы по своему содержанию sumptum suum exercere;

+ покрывать расходы fungi sumptu; sumptum alicui rei suggerere;

+ расходы на устройство игр, пиров impensae ludorum, cenarum;

+ без всяких расходов nulla impensa;

+ давать кому-л. на расходы suppeditare sumptum, sumptibus (alicui);

расходиться discedere [o, cessi, cessum]; digredi [ior, gressus sum]; se spargere [o, rsi, rsum]; discrepare [o, avi/ui, -]; dissentire [io, sensi, sensum]; dissidere [eo, sedi, sessum] (inter se; cum/ab aliquo, verbis, non re); variare [1] (во мнениях);

+ мнения расходятся sententiae variantur;

расходный sumptuarius [a, um];

расходование impensatio [onis, f];

расходовать impendere [o, ndi, nsum] (pecuniam in aliquid, in aliqua re); sumere [o, mpsi, mptum] (laborem frustra); consumere; erogare [1]; tollere [o, sustuli, sublatum] (tempus);

расхождение discessus [us, m]; discessio [onis, f]; digressus [us, m]; digressio [onis, f];

расхолаживать refrigerare [1];

расхохотаться tollere [o, sustuli, sublatum] risum;

расцвет flos [floris, m];

расцветание florescentia [ae, f];

расцветать (ef)florescere [o, rui,-]; efflorēre [eo, ui,-]; vernare [1]; vigescere [o, -,-];

расценивать aestimare [1]; censere; habere [eo, ui, itum]; ponere [o, posui, positum]; recipere [io, cepi, ceptum]; tractare [1];

расческа pecten [inis, m];

расчесывать pectere [o, pexi, pexum/pectitum] (capillos); pectinare (jubam) [1];

расчет ratio [onis, f]; rationes; computatio [onis, f];

расчетливо parce; diligenter;

расчетливость diligentia [ae, f]; parsimonia [ae, f];

расчетливый diligens [ntis]; parcus [a, um];

расчищать aperire [io, ii/ivi, rtum] (locum alicui rei);

расчленение sectio [onis, f];

расчленять comminuere [o, ui, utum] (aliquid articulatim); discerpere [o, psi, ptum]; secare [o, ui, ctum];

расшатанный aeger [gra, um] (valetudo); dissolutus [a, um];

расшатывать labefacere [io, feci, factum]; labefactare [1]; moliri [ior, itus sum];

расширение expansio [onis, f]; extensio [onis, f];

расширять dilatare [1]; ampliare [1] (jurisdictionem); amplificare [1]; (ad)augere [eo, auxi, auctum]; extendere [o, ndi, ntum/nsum]; distendere; adjicere [io, jeci, jectum] latitudinem; continuare [1]; laxare [1]; porrigere [o, rexi, rectum]; propagare [1];

расширяться coalescere [o, alui, alitum]; se extendere (in omnes dimensiones);

расщелина fissura [ae, f]; rima [ae, f]; ruptura [ae, f];

расщеп scissura [ae, f];

расщеплять (dif)findere [o, fidi, fissum]; solvere [o, lvi, lutum]; dividere [o, visi, visum]; partire [4]; scindere [o, scidi, scissum]; decomponere [o, posui, positum]; dissociare [1];

расщепляющийся fissilis [e];

ратификация ratificatio [onis, f];

ратник propugnator [oris, m]; pugnator [oris, m]; bellator [oris, m];

рациональный rationalis [e];

рваный lacer [era, um]; panneus [a, um];

рвать rumpere [o, rupi, ruptum]; vellere[o, vulsi, vulsum]; avellere; vellicare [1]; scindere [o, scidi, scissi]; discindere;

рваться petessere [o, -,-] (pugnam caedesque; laudem);

рвение ardor [oris, m]; zelus [i, m]; voluntas [atis, f] (voluntatem alicujus laudare); studium [ii, n] (laudis); officium [ii, n] (officia intendere);

+ все охвачены одинаковым рвением idem omnes ardor habet;

рвота vomitio [onis, f]; vomitus [us, m]; emesis [is, f];

+ извергать в виде рвоты vomere [eo, ui, itum] (post cenam); vomitare [1];

+ страдать рвотой, быть подверженным рвоте vomitare;

+ кого-л. рвет кровью aliquis vomit cruore;

+ иметь мучительную рвоту paene intestina sua vomere; 

рвотный emeticus [a, um]; vomitorius [a, um];

+ рвотные средства remedia emetica (vomitoria);

реабилитировать rehabilitare [1];

реагировать reagere [o, egi, actum];

реактив reactivum [i, n]; reagens [ntis, n];

реактивный reactivus [a, um];

реактор reactorium [ii, n];

реакционный reactionalis [e]; rerum pristinarum studiosus [a, um];

реакция reactio [onis, f]; rerum pristinarum studium [ii, n];

реализация perductio [onis, f]; realisatio [onis, f];

реализм realismus [i, m]; nuda rerum imitatio [onis, f];

реалистический realisticus [a, um];

реально actu; reapse; realiter;

реальность realitas [atis, f]; subsistentia [ae, f];

реальный realis [e];

ребенок infans [ntis, mf] (до 7 года); puer хpueri, m] (от 7 до 15); puellus [i, m]; parvus [i, m]; pupa [ae, f]; puella [ae, f];

+ новорожденный ребенок natus infans; editus infans;

ребро costa [ae, f]; jugum [i, n];

ребристый costatus [a, um]; jugatus [a, um]; angulatus [a, um];

ребячески pueriliter;

ребяческий puerilis [e];

ребячество infantia [ae, f]; puerilitas [atis, f];

рев fletus [us, m]; gemitus [us, m]; fremor [oris, m] (leonum);

ревень rheum [i, n]; rheuponticum [i, n];

реветь uncare [1] (о медведях); mugire [4]; rudere [o, ivi, -]; rugire [4]; fremere [o, ui, itum] (leo fremit);

ревизия revisio [onis, f]; recensio [onis, f];

ревизор revisor [oris, m];

ревматизм rheumatismus [i, m];

ревнивец aemulus [i, m];

ревнивый zelotypus [a, um];

ревнитель affectator [oris, m] (sapientiae); admirator [oris, m] (alicujus rei; antiquitatis); zelotes [ae, m], zelota;

ревновать zelari [or, atus sum];

ревностно naviter;

 +ревностно заниматься persequi;

+ ревностно трудиться elaborare;

ревностный navus [a, um] (homo navus et industrius); assiduus [a, um] (agricola); studiosus [a, um] (alicujus rei); enixus [a, um]; intentus [a, um]; ardens [ntis]; vehemens [ntis];

ревность zelus [i, m]; zelotypia [ae, f]; amoris stimuli;

револьвер sclopetum [i, n] repetens (revolubile); revolvulus [i, m]; manuballistula [ae, f];

революционер revolutionarius [ii, m]; homo [inis, m] novarum rerum avidus;

революционный revolutionarius [a, um];

революция rerum (publicarum) commutatio [onis, f] [onis, f]; revolutio [onis, f]; (rerum politicarum, improvisa) eversio [onis, f] / commutatio [onis, f]; novae res; conversio [onis, f], circuitus us; rebellio [onis, f], seditio [onis, f]; tumultus; defectio [onis, f];

регата navium certamen [inis, n];

регион regio [onis, f]

региональный regionalis [e];

регистратор commentariensis [is, m]; *registrarius [ii, m];

регистрация irrotulatio [onis, f]; repertorium [ii, n];

регистрировать subscribere [o, psi, ptum] (numerum aratorum);

регламент lex [legis, f]; constitutio [onis, f];

регулировать temperare [1] (annonam); regulare [1]; moderari [or, atus sum];

регулируемый moderabilis [e];

регулярный regularis [e];

регулярно regulariter; statim (aliquid facere);

регуляция regulatio [onis, f];

редактировать redigere [o, egi, actum]; curare [1]; edere [o, edidi, editum];

редактор redactor [oris, m]; editor [oris, m]; actorum diurnorum moderator [oris, m]; (компьютер) programma [atis, n] editorium;

+ главный редактор redactor principalis;

+ ответственный редактор redactor responsabiles;

+ редактор … redigit…

редакционная коллегия collegium [ii, n] redactorum;

редакция redactores [um, mpl]; consilium [ii, n] commentariis moderandis;

+ под редакцией cura (curante, curantibus);

редеть rarescere [o,-,-];

редиска radicula [ae, f];

редкий rarus [a, um] (silva; litterae; portus; avis; facies); laxus [a, um]; collucatus [a, um]; lucidus [a, um]; dispersus [a, um]; sparsus [a, um];

редко raro; rare; parce;

+ редко выходящий из дому rarus egressu;

+ редко случаться rarum habere locum;

редколесье silva [ae, f] rara;

редчайший perrarus [a, um]; rarissimus [a, um];

редька rapa [ae, f]; rapula [ae, f]; rapulum [i, n]; raphanus [i, m];

реестр tabula [ae, f]; registrum [i, n];

режим condiciones [um, fpl]; regimen [inis, n];

режиссер administrator [oris, m] ludi (scaenici); moderator [oris, m]; scaenarum ordinator [oris, m];

режущий acer [acris, acre] (splendor; lux);

резать secare [o, ui, ctum]; scindere [o, scidi, scissum] (vitrum adamante); trucidare [1] (pecora);

+ на ходу подметки резать milvo volanti ungues resecare posse;

резвиться lascivire [4]; petulanter agere [o, egi, actum];

резво petulanter;

резвость petulantia [ae, f] (mariti gregum perniciosi propter petulantiam); exsultatio [onis, f]; lascivitas [atis, f];

резвый petulans [ntis] (animalia); animosus [a, um] (equus); lascivus [a, um];

резвящийся colludens [ntis];

резеда lutum [i, n];

резерв subsidium [ii, n];

+ расположить легионы в резерве legiones in subsidiis locare;

резервы condita (orum, npl); copiae [arum, fpl];

резерват reservatum [i, n];

резервация reservatio [onis, f];

резервный subsidiarius [a, um]; in subsidio situs [a, um];

+ резервные отряды velati;

резец caelum [i, n];

резиденция habitatio [onis, f]; sedes [is, f]; domicilium [ii, n];

резина cummis [is, f];

резкий abruptus [a, um]; subitus [a, um]; distinctus [a, um]; acer [cris, e] (odor; tibia; sonitus); acerrimus [a, um]; acerbus [a, um] (frigus); acidus [a, um] (sonus); acutus [a, um]; argutus [a, um] (odor); gravis [e]; percussibilis [e] (odor); animosus [a, um] (ventus); vehemens [ntis] (verba); trux [trucis] (vox); tristis [e] (responsum);

+ резкое понижение температуры temperaturae (caloris) descensus subitus;

резко truculenter (se gerere); acriter; acute;

резкость truculentia [ae, f] (alicujus);

резной sculptilis [e];

резня strages [is, f] (Gallos strage fundere); nex [necis, f]; caedes [is, f]; internecio [onis, f];

резолюция resolutio [onis, f];

резонер argumentator [oris, m];

результат effectus [us, m]; summa [ae, f]; summarium [ii, n]; eventus [us, m] (pugnae); eventum [i, n] (ex evento existimare); exitus [us, m];

+ в результате ob; propter;

результативный efficax [acis];

резчик sculptor [oris, m];

резьба sculptura [ae, f];

резюме summarium [ii, n]; recapitulatio [onis, f]; anacephalaeōsis [is, f];

+ с резюме на латинском языке cum summario latino;

рейд statio [onis, f] (navium; male fida carinis; stationes classibus occupare); salum [i, n]; expeditio [onis, f]; incursio [onis, f] (subitanea);

Рейн Rhenus [i, m];

рейс commeatus [us, m];

река flumen [inis, n]; fluvius [ii, m]; amnis [is, f]; torrens [ntis, m];

+ от дождей вздулась река imbres amnem aluere;

+ есть река Арар, которая впадает в Родан flumen est Arar, quod in Rhodanum influit;

реклама commendatio [onis, f]; propaganda [orum, npl]; divulgatio [onis, f] laudis; laudativa nuntia [orum, npl]; proscriptio [onis, f]; praeconium [ii, n]; praeconia [orum, npl];

рекламировать proscribere [o, psi, ptum]; praeconor [or, atus sum];

рекламный praeconius [a, um];

рекомендация commendatio [onis, f];

рекомендовать commendare [1]; suadere [o, suasi, suasum] (succurrere alicui; pacem); conciliare [1]; laudare [1] (aliquid contra [ad] aliquid);

+ настой этой травы рекомендуется при гипертонии infusum hujus herbae in hypertonia commendatur;

реконструкция reconstructio [onis, f];

рекорд cumulus [i, m];

релевантный relevans [ntis];

религиозность religio [onis, f]; pietas [atis, f];

религиозный religiosus [a, um]; pius [a, um];

+ религиозный обряд ritus [us, m]; religio [onis, f]; sacrum [i, n];

религия religio [onis, f];

реликт relictum [i, n];

реликтовый relictarius [a, um]; relictus [a, um];

рельеф anaglyphon [i, n];

рельефный prominens [ntis];

рельсы regulae [arum, fpl];

ремень nervus [i, m] (nervo vinctus); lorum [i, n]; corium [ii, n]; habena [ae, f];

ремесленник faber [bri, m]; artifex [icis, m]; opifex; laborator [oris, m]; mechanicus [i, m];

ремесленный sellurarius [a, um];

+ ремесленные изделия fabrilia [orum, npl];

ремесло ars [artis, f]; artificium [ii, n]; fabrica [ae, f];

+ кузнечное ремесло fabrica ferrea;

ремешок fiscella [ae, f]; capistrum [i, n];

ремонт reparatio [onis, f];

ремонтировать reparare [1];

ренесанс renatae litterae artesque, anagenesis [eos, f] (Gr), novus ortus [us, m] (litterarum artiumque), "renascentia", renovatio [onis, f] litterarum, tempus [oris, n] renatarum litterarum; novus partus [us, m];

рента locarium [ii, n];

рентген Radii X; radii Roentgeni;

+ рентген (мед.осмотр) examen radiologicum;

реплика replica [ae, f];

репа rapa [ae, f]; rapum [i, n]; rapina [ae, f];

репарация reparatio [onis, f];

репертуар descriptio [onis, f] lusoria; dilectus [us, m] fabulorum;

репетиция repetitio [onis, f];

репортер relator [oris, m];

репрезентативность repraesentativitas [atis, f];

репрезентативный repraesentativus [a, um];

репрессия repressalia [ium, npl];

репринт repressum [i, n]; editio [onis, f] iterata;

репродуктор procreator [oris, m]; progenerator [oris, m]; reproductor [oris, m];

репродукция reproductio [onis, f];

репутация fama [ae, f]; existimatio [onis, f]; notitia [ae, f]; nomen [inis, n]; reputatio [onis, f]; opinio [onis, f];

+ иметь хорошую репутацию bene audire; famā optimā frui;

+ пользоваться безупречной репутацией sine fabula esse;

ресница cilium [ii, n]; palpebra [ae, f];

республика respublica [ae, f];

республиканский formam rei publicae habens [ntis]; republicanus [a, um];

рессора amortisatio [onis, f] elaterica;

реституция restitutio [onis, f];

ресторан caupona [ae, f]; taberna [ae, f] diversoria; popina [ae, f] f, taberna [ae, f] refectoria;

ресурсы copiae [arum, fpl]; opes [um, fpl]; supellex [lectilis, f];

+ местные ресурсы copiae (opes) locales;

+ природные ресурсы copiae (opes) naturales;

+ растительные ресурсы copiae (opes) vegetabiles;

ретивый assiduus [a, um] (equus); animosus [a, um] (equus);

реторта retorta [ae, f];

реферат relatio [onis, f]; epitome [es, f]; breviarium [ii, n]; summarium [ii, n];  

реферативный журнал excerpta [orum, npl];

референдум referendum [i, n];

реформа reformatio [onis, f];

реформатор reformator [oris, m]; corrector [oris, m] (legum; disciplinae militaris);

рехнувшийся cerritus [a, um]; fatuus [a, um] (prae aliquid);

рецензия recensio [onis, f]; censura [ae, f]; existimatio [onis, f];

+ в конце каждого журнала помещаются многочисленные рецензии fasciculus quisque diarii compluribus recensionibus concluditur;

рецепт formula [ae, f]; praescriptio [onis, f] medica; praeceptum [i, n] medicum; receptum [i, n];

реципиент recipiens [ntis, m];

речка amniculus [i, m]; torrens [ntis, m];

речной fluvialis [e]; fluviatilis [e]; flumineus [a, um]; fluviaticus [a, um];

речь oratio [onis, f]; sermo [onis, m]; vox [cis, f] (rustica; Platonis vera v.); locutio [onis, f]; loquela [ae, f]; eloquium [ii, n]; idioma [atis, n]; sonus [i, m]; verbum [i, n];

+ речь идет о…agitur (disseritur; sermo est; tractatur);

+ употреблять в речи memorare (vocabula memorata priscis Catonibus);

+ изобилующая мыслями (содержательная речь) oratio crebra sententiis;

+ вставлять греческие слова в латинскую речь Graece loqui in Latino sermone;

+ членораздельная речь vox articulata;

+ об этом речь будет впереди de hoc post erit usurpandum;

решать, решить decidere [o, cidi, cisum]; solvere [o, lvi, lutum]; resolvere; conjicere [io, jeci, jectum]; explicare [1]; explanare [1]; statuere [o, ui, utum] (exsilium in reum; res privatas; de capite alicujus); constituere apud se (utrum…an…); decernere [o, crevi, cretum] (aliquid; de aliqua re); censēre [eo, ui, censum]; deliberare [1]; judicare [1]; dijudicare; disceptare [1]; pronuntiare [1]; placet…;

+ я твердо решил сделать что-л. destinatum est mihi facere aliquid; mihi decretum est; mihi sententia stetit aliquid facere;

+ твердо решено и приказано не давать сигнала к бою certum atque decretum est non dare signum;

+ и ты это твердо решил? Certumne’st tibi istud? 

+ Цезарь решил перейти Рейн Caesar Rhenum transire decreverat;

+ сенат решил отправить послов senatui visum est legatos mittere;

+ они были, конечно, ораторами, а какими, решай сам hi fuerunt certe oratores, quanti autem, tu videris;

+ было решено продать плащ подешевле minoris pallium addicere placuit;

+ я решил написать тебе sumpsi hoc mihi, ut ad te scriberem;

+ решено stat (non stat, quid faciamus);

решаться audēre [eo, ausus sum]; inducere [o, xi, ctum] in animum; statuere [o, ui, utum] (apud animum suum, cum animo suo); consilium capere [io, cepi, ceptum]; cernere [o, crevi, cretum]; decernere;

+ я решился mihi decretum est;

+ я твердо решился что-л. сделать certum est mihi (consilium), certa est mihi res aliquid facere;

+ решившийся идти certus eundi;

+ решившийся умереть certus relinquendae vitae;

+ есть люди, которые не решаются высказать то, что думают sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere;

решающий gravissimus [a, um];

+ решающий момент momentum gravissimum;

решение consilium [ii, n] (suscipere, mutare, retinere); consultum [i, n]; constitutio [onis, f]; decretum [i, n]; expedimentum [i, n]; voluntas [atis, f]; sententia [ae, f]; scitum [i, n] [ii, n]; scitus [us, m]; arbitrium [ii, n]; destinatio [onis, f] (твердое);

+ решение задачи explanatio [onis, f];

+ решение совета института decretum consilii instituti;

+ по решению властей decreto magistratuum;

+ принять решение voluntatem suscipere; capere consilium; uti consilio; suscipere consilium;

+ принять другое решение alio vertere;

+ это решение было принято (прошло) ea sententia vincit;

+ приняв твердое решение, они разошлись haud dubia destinatione discesserunt;

+ если совершено убийство, то решение выносят друиды si caedes facta, Druĭdes decernunt;

+ Веррес то обратно вызывал людей, по делу которых уже вынес решение, и изменял приговор, то выносил решения, противоположные тем, которые совсем недавно были вынесены по последним (аналогичным) делам Verres alias revocabat eos, inter quos jam decreverat, decretumque mutabat, alias inter alios contrarium decernebat ac proximis paulo ante decreverat;

+ вынести (принять) решение о строительстве огромного флота decernere classem ingentem;

решетка cancelli [orum, mpl]; clathrum [i, n]; transenna [ae, f] (quasi per transennam aliquos aspicere); crates [is, f];

решето cribrum [i, n] (tenui cribro cernere);

+ носить воду решетом haurire aquam cribro / in aëre piscari;

решимость

+ хватит ли у них решимости не поверить стольким сенаторам? Sustinebunt se tot senatoribus non credidisse?

решительно plane;

решительность constantia [ae, f]; ratio [onis, f] exploratoria;

решительный strenuus [a, um]; acer [acris, acre] (in rebus gerendis); fidens [ntis] (homo; animus; fidens animi, animo); vehemens [ntis] (senatus consultum);

рея antenna [ae, f]; antemna [ae, f];

ржа (хлебная головня, грибковая болезнь) rubigo [inis, f];

ржавеющий ferruginascens [ntis];

ржаво-красный rubiginosus [a, um];

ржавчина ferrugo [inis, f]; rubigo [inis, f] (ferrus rubigine roditur);

+ цвета ржавчины ferrugineus [a, um]; ferruginosus [a, um];

ржавый ferrugineus [a, um]; ferruginosus [a, um]; rubigine obductus [a, um];

ржание hinnitus [us, m];

ржаной ex secali factus [a, um]; secalinus [a, um];

ржать hinnire [4]; fremere [o, ui, itum] (equus fremit);

рибонуклеиновая кислота (РНК) acidum [i, n] ribonucleinicum (RNA);

римский Romanus;

+ римские цифры numeri romani;

ринг pugilatorium suggestum [i, n];

ринуться ruere [o, rui, rutum]; se inferre [fero, tuli, latum]; irrumpere [o, rupi, ruptum];

рис oryza [ae, f];

риск alea [ae, f]; periculum [i, n]; *risicum [i, n];

+ пойти на риск accedere periculum;

+ дело сопряжено с риском alea inest in re;

рискованный creper [pera, erum] (res; bellum); periculosus [a, um]; praeceps [cipitis]; anceps;

рисковать in aleam dare [o, dedi, datum]; dimicare [1]; periclitari [or, atus sum]; periculum subire [eo, ii, itum], facere [io, feci, factum],

+ рисковать жизнью impendere [o, ndi, nsum] spiritum;

рисование graphice [es, f]; graphidos scientia [ae, f]; pictura [ae, f];

рисовать delineare [1]; (de)pingere [o, nxi, ctum]; adumbrare [1];

ристалище curriculum [i, n] equorum; certamen [inis, n]; spatium [ii, n]; stadium [ii, n]; dromos [i, m]; circus [i, m];

ристание cursus [us, m];

рисунок figura [ae, f]; icon [onis, f]; imago [inis, f]; imaguncula [ae, f]; forma [ae, f] (formas in arenis describere);

+ аналитический рисунок figura analytica;

+ неважный рисунок icon mediocris;

+ плохой рисунок icon mala (pessima);

+ превосходный рисунок icon optima;

+ хороший рисунок icon bona;

+ цветной рисунок icon colorata;

+ все рисунки выполнены автором figuras omnes auctor ipse delineavit;

+ согласно рисунку secundum iconem; в этом труде приводится описание и рисунок in hoc opere descriptio et imago proponuntur;

ритм rythmus [i, m]; numerus [i, m]; modus [i, m]; modulus [i, m]; percussio [onis, f];

ритор rhetor [oris, m]; orator [oris, m]; rhetoricus [i, m]; scholasticus [i, m];

риторика rhetorice [es, f]; oratoria [ae, f]; bene dicendi scientia [ae, f];

риторически rhetorice;

риторический rhetoricus [a, um]; scholasticus [a, um];

ритуал ritus [us, m];

ритуальный ritualis [e], rituum proprius [a, um], ad ritus sacros spectans [ntis];

риф cautes [is, f]; scopulus [i, m]; saxum [i, n];

рифма versus [uum, mpl] consonantes; homoeoteleuton [i, n]; consonantia verba [orum, npl], similis vocum exitus [us, m], terminationis identitas [atis, f];

робеть vereri [eor, itus sum]; verecundari [or, atus sum] (in publicum prodire);

+ робеющий перед чем-л. timidus in aliqua re, ad aliquid, alicujus (rei);

робкий parvus [a, um] (animus); verecundus [a, um] (castus et v.); trepidus [a, um] (puella); timidus [a, um] (homo; columba); suspensus [a, um] (timor); pavidus [a, um]; imbellis [e]; infirmus [a, um] [a, um]; meticulosus; mollis [e];

робко timide; molliter;

робость infirmitas [atis, f] animi; verecundia [ae, f] (alicujus rei, in aliqua re);

робот robotum [i, n];

ров fossa [ae, f];

ровесник aequalis [e]; par [is];

ровно plane; aeque; admodum (точно);

ровный aequus [a, um]; aequalis [e]; planus [a, um]; rectus [a, um]; levis [e];

+ ровное место planities [ei, f]; planum [i, n];

+ ровная поверхность aequor [oris, n];

+ делать ровным exaequare [1] (planitiem); aequare (locum; planitiem);

+ устанавливать ровно aequare (aequata mensa);

+ ровно наваливать aequare (stercora);

ровня par [paris, m,f];

ровнять aequare [1]; planare [1];

рог cornu [us, n];

рогатый cornutus [a, um];

+ рогатый скот armenta [orum, npl]; jumenta [orum, npl];

рогатина venabulum [i, n]; veru [us, n];

роговица cornea [ae, f]; callus [i, m]; callum [i, n];

рогож(к)а storea [ae, f]; stragulum [i, n]; teges [etis, f];

рогоносец corruca [ae, m];

род genus [eris, n] (nobile, plebejum; hominum, humanum; Graecorum, Romanum; Corneliorum, Fabium; in nominibus tria genera); origo [inis, f]; stirps [pis, f] (incerta; homo Italicae stirpis; exstincta in Alexandro stirps); saeculum [i, n]; semen [inis, n]; series [ei, f]; gens [gentis, f]; ortus [us, m]; natio [onis, f]; progenies [ei, f]; proles [is, f]; domus [i, f]; prosapia [ae, f];

+ вести свой род от кого-л. genus trahere [ducere] ab aliquo;

+ основатели рода auctores generis;

+ продолжать род genus prodere;

+ нечто в этом роде aliquid id genus;

+ род человеческий mortalitas; genus humanum;

родившийся natus [a, um]; gnatus;

+ родившийся после смерти отца postumus [a, um];

+ родившийся последним postumus [a, um];

родина patria [ae, f]; patrium solum [i, n]; terra [ae, f] nutrix; locus [i, m] natalis; cunabula (orum, npl): cunabula gentis nostrae);

+ Родина этого растения – Китай patria (locus natalis) hujus plantae Sina est;

родинка naevulus [i, m];

родитель parens [ntis]; genitor [oris, m];

родительница genetrix [icis, f]; parens;

родители parentes; genitores;

родительный genitivus [a, um] (casus);

родительский parentalis [e];

родиться nasci [or, natus sum]; provenire [io, veni, ventum]; oriri [ior, ortus sum]; gigni [or, genitus sum];

родич cognatus [i, m]; propinquus [i, m];

родник scaturigo [inis, f]; fons [ntis, m];

родниковый fontinalis [e]; fontalis [e]; scaturigineus [a, um];

родной gnatus [a, um]; natus [a, um]; natalis [e]; germanus [a, um]; cognatus [a, um]; consanguineus [a, um]; consors [rtis]; propinquus [a, um]; paternus [a, um]; patrius [a, um];

родня familia [ae, f];

родовитый generosus [a, um]; nobilis [e];

родовой genericus [a, um]; gentilis [e]; generalis [e]; genetivus [a, um]; gentilicius [a, um];

+ родовое имя nomen;

+ родовые схватки nisus;

родоначальник progenitor [oris, m]; parens [ntis, m]; auctor [oris, m] generis;

родоначальный ancestralis [e]; stirps (familiam a stirpe ad hanc aetatem enumerare);

родословная genealogia [ae, f];

родословный genealogicus [a, um];

+ родословное дерево arbor [oris, f] genealogica; stemma [atis, n];

родственник cognatus [i, m] (по матери); agnatus [i, m] (по отцу); propinquus [i, m]; gentilis [is, m]; necessarius [ii, m]; parens [ntis, m]; meus [i, m]; affinis [is, m] (по браку);

родственный affinis [e]; cognatus [a, um]; consanguineus [a, um]; propinquus [a, um]; socius [a, um]; familiaris [e]; fraternus [a, um]; necessarius [a, um];

+ родственная связь parentela;

родство affinitas [atis, f]; cognatio [onis, f]; conjunctio [onis, f]; consanguinitas [atis, f]; parentela [ae, f]; necessitudo [inis, f];

роды partus [us, m]; nisus [us, m];

+ преждевременные роды abortio [onis, f], abortus [us, m];

рожа persolla [ae, f]; rostrum [i, n];

рождать generare [1]; gignere [o, genui, genitum]; creare [1] (liberos, invidiam); procreare [1]; parere [io, peperi, partum]; parturire [4]; seminare [1]; serere [o, sevi, satum]; suscipere [io, cepi, ceptum]; pullurare [1]; niti [or, nisus sum]; eniti; efficere [io, feci, fectum];

рождаться nasci [or, natus sum]; oriri [ior, ortus sum]; gigni [or, genitus sum]; provenire [io, veni, ventum];

рождение fetus [us, m] (uno fetu sex haedos edere; fetus et educatio); partus [us, m]; generatio [onis, f]; procreatio [onis, f]; genesis [is/eos, f]; genitus [us, m]; nascentia [ae, f]; natus [us, m]; natio [onis, f]; nativitas [atis, f];

+ день рождения dies natalis; dies natalicius; natalicia orum;

+ день рождения, в который я появился на свет dies natalis meus, quo susceptus sum;

рожденный natus [a, um]; genitus [a, um]; creatus [a, um];

рожок cornu [us, n];

рожон 

+ лезть на рожон adversum stimulum calces (jactare);

рожь secale [is, n];

роза  rosa [ae, f];

+ нет розы без шипов nulla rosa sine spinis; ubicunque dulce est, ibi et acidum invenies;

розга virga [ae, f] (virgis latera alicujus lacerare; virgā ad regendum equum uti); sarmen [inis, n]; sarmentum [i, n]; ferula [ae, f];

+ сечь кого-л. розгами virgas alicui addere;

+ приготовлять розги virgas expedire;

+ быть избитым (исполосованным) розгами variari virgis;

розетка rosula [ae, f];

розница quantitas [atis, f] minima;

рознь rixa [ae, f]; jurgium [ii, n]; privum [i, n];

розоватый roseolus [a, um]; subroseus [a, um];

розовый roseus [a, um]; rhodinus [a, um];

+ розовый куст rosa [ae, f];

+ розовый сад rosetum [i, n];

розыгрыш (лотереи) sortitio [onis, f]; см. шутка

розыск inquisitio [onis, f]; investigatio [onis, f];

роиться examinare [1];

рой examen [inis, n] (apium);

рок fatum [i, n]; fati necessitas; necessitas [atis, f]; fortuna [ae, f];

+ злой рок adversa fortuna;

роковой fatalis [e];

рокот fremor [oris, m] (f. oritur); fremitus [us, m] (maris, Cocyti);

роль momentum [i, n]; valor [oris, m]; partes [ium, fpl]; persona [ae, f] (personam capere; persona alicujus); vicis;

+ главная роль primae [arum, fpl];

+ играть главную роль primas agere [tenere];

+ исполнять, играть роль partes agere; personam (in scaena) tractare, sustinēre;

+ роли исполняют actorum actricumque index / descriptio;

+ играть роль Таиды Thaĭda sustinēre;

+ назначать на роль / давать роль actores eligere, partes distribuere (in singulos actores)

роман fabula [ae, f] milesia (Romanensis);

романс fabula [ae, f] cantica (mediaevalis);

романский Romaniensis [e];

романтический romanticus [a, um];

ромашка chamomilla [ae, f]; chamaemēlon (um),i,n;

ромб rhombus [i, m];

ромбовидный rhomboideus [a, um];

ронять dimittere [o, misi, missum]; emittere;

+ ронять достоинство dignitate minuere, minui;

ропот fremitus [us, m] (hominum, gentis);

роптать immurmurare [1]; fremere [o, ui, itum] (fremunt omnibus locis);

роса ros [roris, m];

+ с каплями росы roridus [a, um];

росистый roscidus [a, um];

роскошно luxuriose; magnifice; delicate; molliter;

роскошный luxuriosus [a, um]; abundans [ntis] (cena); magnificus [a, um]; locuples [etis]; unctus [a, um]; delicatus [a, um]; sumptuosus [a, um];

роскошь deliciae [arum, fpl]; luxus [us, m]; luxuria [ae, f]; magnificentia [ae, f]; cultus [us, m] effusior;

+ живущий в роскоши abundans (homo);

рослый statutus [a, um] [a, um]; sublimis [e] (armenta); staturosus (gigantes); grandis [e]; statura magna;

Российский Rossicus [a, um]; Rossiacus [a, um]; Russicus [a, um]; Russus [a, um];

Россия Russia [ae, f];

россомаха mustela [ae, f] gulo;

россыпь schistosa [orum, npl]; detritum [i, n];

рост (высота) statura [ae, f] (homo staturae proximae); status [us, m] (canis); (увеличение) accessio [onis, f]; auctio [onis, f]; augmen [inis, n]; augmentum [i, n]; fetus [us, m]; crementum [i, n] (corporum; lunae); incrementum [i, n]; crescentia [ae, f] (dierum); proventus [us, m];

+ отличается более высоким (низким) ростом differt statura altiore (humiliore); crescentia;

+ аномальный рост crescentia anomala;

+ гормоны роста hormona crescentiae;

+ задержать рост дерева fetūs adimere arbori;

+ быть маленького роста esse humili statura;

рост usura [ae, f];

ростовщик danista [ae, m]; fenerator [oris, m]; usurarius [ii, m];

ростовщический danisticus [a, um];

ростовщичество usura [ae, f]; fenus [oris, n];

росток germen [inis, n];

росчерк tractus [us, m];

+ неясным росчерком incerto tractu;

рот os [oris, n];

+ кормить двадцать ртов viginti ventres pascere;

рота manipulus [i, m];

ротапринтный rotaprinteus [a, um];

роща nemus [oris, n]; lucus [us, m]; …etum [i, n] (quercetum, betuletum etc.); arbustum [i, n];

рояль claviarium [ii, n]; clavile [is, n];

ртуть hydrargirum [i, n]; argentum [i, n] vivum; mercurius [ii, m];

рубашка camisia [ae, f]; tunicula [ae, f]; indusium [ii, n]; amiculum [i, n]; subucula [ae, f];

рубеж finis [is, m]; confinium [ii, n]; limes [itis, m]; terminus [i, m]; pomerium [ii, n];

рубец cicatrix [icis, f];

рубидий rubidium [ii, n] (Rb);

рубин carbunculus [i, m];

рубить caedere [o, cecidi, caesum] (lignum; silvam; arbores); verberare [1] (costas ense); metere [o, messui, messum];

+ рубить лес lignari [or, atus sum];

рубль rubelus [i, m];

рубрика rubrica [ae, f];

ругань convicium [ii, n]; rixa [ae, f]; altercatio [onis, f];

ругательство maledictum [i, n]; opprobrium [ii, n]; probrum [i, n];

ругать conviciari [or, atus sum]; vituperare [1] (aliquem, aliquid in aliqua re, propter aliquid); compellare [1]; maledicta conjicere [io, jeci, jectum];

+ ругать все и вся caelum vituperare [1];

руда minera [ae, f]; metallum [i, n]; aes [aeris, n];

+ плавить руду в горнах metalla fornacibus vincere;

рудник fodina [ae, f]; ferraria [ae, f]; metallum [i, n]; minera [ae, f];

рудокоп fossor [oris, m]; metallicus [i, m]; operarius [ii, m];

ружье sclopetum [i, n];

руина ruina [ae, f];

рука manus [us, f]; brachium [ii, n]; palma [ae, f]; ulna [ae, f]; lacertus [i, m];

+ приходящий с пустыми руками inanis (vir);

+ вся трава обладает очень сильным запахом, особенно если ее растереть в руках herba tota odorem fortissimum praesertim manibus contrita exhalat;

+ под рукой praesto;

+ к счатью, у меня под рукой имеются превосходные работы Буша fausto casu praesto mihi sunt egregia opera cl. Buschii;

+ иметь вещь под рукой rei copiam habere;

+ быть под рукой  suppetere;

+ наложить на себя руки manus sibi inferre; abrumpere vitam [lucem, fata sua, medios annos];

+ руки прочь! Aufer manum!

+ имеющий развязанные руки vacuus (Romani pace Punica vacui);

рукав manica [ae, f]; brachium [ii, n]; ramus [i, m]; manuleus [i, m];

руководитель praefectus [i, m]; dux [cis, m]; princeps [cipis, m]; praetor [oris, m]; rex [regis, m]; praesul [is, m]; archipraesul [is, m]; paedagogus [i, m]; cancellarius [ii, m]; gubernio [onis, m]; gubernius [ii, m]; gubernator [oris, m];

+ научный руководитель praefectus scientificus;

+ руководитель экспедиции praefectus expeditionis;

руководить ducere [o, xi, ctum]; praefectum esse [sum, fui]; praesidēre [eo, sedi, sessum] (alicui rei, aliquid); praeesse; superesse (alicui rei); tractare [1] (pecuniam publicam); administrare [1]; instituere [o, ui, utum]; moderari [or, atus sum]; gubernare [1]; regere;

руководство (управление) ductus [us, m]; administratio [onis, f] (privatarum publicarumque rerum); gubernatio [onis, f]; principatus [us, m]; (инструкция) enchiridion [ii, n]; manuale [is, n]; compendium [ii, n]; norma [ae, f];

+ под руководством ductu;

+ лишенный руководства truncus [a, um] (pecus; urbs);

рукоделие opera manuaria (pl);

рукомойник aquiminale [is, n]; aquiminarium [ii, n]; trulleum [i, n]; trulla [ae, f]; malluvium [ii, n];

рукопись manuscriptum [i, n]; litterae [arum, fpl]; litteratura [ae, f]; chartus [i, m];

+ описание сделано по рукописи descriptio ad manuscriptum facta est;

рукописный manuscriptus [a, um];

+ этот большой рукописный труд никогда не увидел света tractatus hic magnus manuscriptus in lucem nunquam prodiit;

+ рукописные заметки notae manuscriptae;

+ рукописный ключ clavis manuscripta;

+ рукописный материал manuscripta [orum, npl];

рукоплескание plausus [us, m]; favor [oris, m];

рукоплескать plaudere [o, plausi, plausum]; applaudere; plausum dare;

рукопожатие datā dextrā;

рукоятка manubrium [ii, n]; capulus [i, m]; hamus [i, m]; stiva [ae, f] (aratri);

рулевой gubernio [onis, m]; gubernius [ii, m]; gubernator [oris, m];

рулон volumen [inis, n]; rotula [ae, f]; orbiculus [i, m];

руль regimen [inis, n]; gubernaculum [i, n];

Румыния Romania [ae, f];

румяна rubor [oris, m]; fucus [i, m];

румяный rubicundus [a, um]; rubens [ntis];

руно spolium [ii, n] (pecudis); vellus [eris, n];

+ золотое руно Phrixēa vellera, Aeolium vellus;

рупор tuba [ae, f] stentoria;

русло alveus [i, m]; fossa [ae, f];

русский Rossicus [a, um]; Russicus [a, um];

+ русское издание editio rossica;

+ русское описание descriptio rossica;

+ русский перевод versio rossica;

+ по-русски rossice;

+ русские Russi; Rutheni;

русый flavus [a, um]; rutilus [a, um];

рутина repetitio [onis, f] sterilis, assuetus modus [i, m] agendi, mos [moris, m] iteratus agendi, sueta operandi ratio [onis, f];

рухнуть concidere [o, cidi,-]; corruere [o, ui, utum];

ручательство sponsus [us, m]; obses [idis, m]; pignus [oris, n];

ручаться spondēre [eo, spopondi, sponsum] (aliquid); sponsari [or, atus sum]; praestare [o, stiti, stitum]; intercedere [o, cessi, cessum];

+ ручаться за истинность написанного ad paestationem scribere;

ручеек, ручей rivulus [i, m];

ручка penna [ae, f]; graphis [idis [-idos], f]; graphium [ii, n]; scriptorium [ii, n]; calamus [i, m] (scriptorius), stilus [i, m]; (рукоятка) capulus [i, m]; manubrium [ii, n];

+ шариковая ручка sphaerigraphum [i, n];

ручной manualis [e]; (прирученный) placidus [a, um] (animal); mansuetus [a, um];

+ ручная мельница pistrinum [i, n];

рушить destruere [o, xi, ctum]; demoliri [ior, itus sum]; diruere [o, ui, utum];

рушиться ruere [o, ui, utum]; corruere; collabi [or, lapsus sum]; occidere [o, cidi, casum]; ad irritum cedere [o, cessi, cessum], redigi [or, redactus sum]; vanum evadere [o, evasi, evasum];

рыба piscis [is, m]; piscatus [us, m] (parare piscatum sibi);

+ ловить рыбу piscari;

+ ловить рыбу крючком, на удочку piscem suspenděre hamo;

+ тухлая рыба pisces putentes;

+ в Борисфене (Днепре) водятся крупные рыбы Borysthenes alit magnos pisces;

+ разводить рыбу в прудах frequentare piscinas;

рыбак piscator [oris, m]; hamiota [ae, m];

рыбалка piscatio [onis, f]; piscatura [ae, f]; piscatus [us, m];

рыбацкий piscatorius [a, um] (navis);

рыбачий piscatorius [a, um];

рыбачить piscari [or, atus sum];

рыбий piscis (gen);

+ рыбья кость spina;

рыбка pisciculus [i, m];

рыбный piscatorius [a, um]; piscosus [a, um] (amnis, scopuli); pisculentus [a, um];

+ рыбный рынок piscaria, piscatorium forum, piscarium forum;

+ рыбная ловля piscatio; piscatura; piscatus; venatus;

рыболов piscator [oris, m]; hamiota [ae, m];

рыболовный piscatorius [a, um] (arundo; piscarius hamulus);

рыболовство piscatio [onis, f]; piscatura [ae, f]; piscatus [us, m]; +заниматься рыболовством venari pisces;

рыботорговец piscator [oris, m]; piscarius [ii, m];

рыдание fletus [us, m]; singultus [us, m]; ploratus [us, m]; ululatus [us, m]; lamentatio [onis, f]; lamentum [i, n]; planctus [us, m]; plangor [oris, m];

рыдать flēre [eo, evi, etum] (de, ab aliqua re, ad aliquam rem); singultare [1]; ululare [1]; ejulare [1]; lamentari [or, atus sum]; plorare [1];

рыжеватый rufescens [ntis];

рыжеволосый rufus [a, um] (virgo);

рыжий rufus [a, um] (crinis); russeus [a, um]; rutilus [a, um]; fulvus [a, um];

рыло rostrum [i, n]; os [oris, n];

рынок mercatus [us, m]; mercatura [ae, f]; emporium [ii, n]; feria [ae, f]; forum [i, n]; macellum [i, n];

+ черный рынок mercatura clandestina; annona excandefacta;

рысистый tolutarius [a, um] (equus);

рысью tolutim;

рытвина fossula [ae, f]; eluvies [ei, f] (praerupta);

рыть fodere [io, fodi, fossum]; affodere; sauciare [1]; sulcare [1]; patefacere [io, feci, factum];

рыться rimari [or, atus sum];

+ рыться в книгах libros excutere;

рыхлый laxus [a, um]; rarus [a, um] (terra); puter [tris, tre]; mollis [e];

рыцарь eques [equitis, m]; miles [militis, m];

рычаг vectis [is, m];

рычание fremitus [us, m] (canis, leonis); fremor [oris, m] (leonum);

рычать hirrire [4] (о собаке); rugire [4]; fremere [o, ui, itum] (leo fremit); rancare [1] (tigris rancat);

рэкет illicita pecuniae exactio [onis, f];

рюкзак pera [ae, f]; mantica [ae, f];

рюмка vitreum [i, n]; vinarium [ii, n]; scyphus [i, m] (vitreus);

рябина sorbus [i, f];

рябчик rusticula [ae, f];

ряд ordo [inis, m]; series [ei, f]; acies [ei, f] (dentium; columnarum); versus [us, m] (arborum; remorum); tractus [us, m] (arborum); continuatio [onis, f]; classis [is, f];

+ Марий находился в первых рядах Marius apud primos agebat;

+ расположить вязы в ряд in versum ulmos differre;

+ ряды antes [ium, mpl]; gradus [us, m]; forus [i, m] (theatri);

рядовой miles [itis, m] (milites centurionesque); gregarius [ii, m]; caligatus miles; manipularis [is, m];

рядом ad; apud; circa; juxta; prope; propter; non procul;

+ рядом был лес silva adhaerebat;

+ рядом с домом ключевая вода tecto vicinus jugis aquae fons;

+ быть рядом subesse (templa mari subsunt);

 

 

< Главная страница >


А Б В Г Д Е Ж З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Э Ю Я


 

 

 

 

 

 



Наши партнеры: