Семинарская и святоотеческая библиотеки.

Семинарская и святоотеческая

 православные библиотеки.


 

 

< Главная страница >


А Б В Г Д Е Ж З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Э Ю Я


за ultra; trans; pone; super (Gangen; Numidiam); supra; secundum; post;

+ в реке Волхове за порогами in fluvio Volchovio ultra cataractas;

+ в канавах за деревней in fossis pone vicum;

+ за городом extra urbem;

+ за пределами области extra fines regionis;

+ тревоги за судьбы Рима civiles super Urbe curae;

+ за границей peregre;

+ за исключением excepto; praeterquam;

+ за один раз semel;

+ за что cur;

+ за и против pro et contra;

+ говорить за и против disputare in contrarias partes / in utramque partem;

заальпийский transalpinus, a, um;

забава ludus, i, m (illa perdiscere ludus est); oblectamentum, i, n (vitae); oblectatio, onis, f; delectatio, onis, f; deliciae, arum, fpl; jocus, i, m;

забавлять delectare, 1; oblectare, 1;

забавляться sibi ludos facere;

забавник ridiculus, i, m; joculator, oris, m;

забавно lepide (argumenta lepide inflexa); jocose; ridicule;

забавный ridendus, a, um; ridiculus, a, um; jocosus, a, um; jocularis, e; jucundus, a, um; festivus, a, um (convivium; ludi);

забастовка laboris cessatio [onis, f]; operistitium, ii, n; cessatio operis;

забвение oblivio, onis, f;

+ предать что-л. забвению oblivioni aliquid tradere, ventis aliquid tradere;

забегать (вперёд) procurrere, o, curri, cursum; praeripere, io, repi, reptum;

забивать figere, o, xi, ctum;

забиться compingere [o, pegi, pactum] se (in Apuliam);

заблаговременно bono tempore; mature;

заблудиться aberrare, 1 (puer aberravit);

заблуждаться decipi, ior, ceptus sum; errare, 1; falli, or, itus sum; labi, or, psus sum;

+ ты заблуждаешься falsus es;

заблуждение error, oris, m; vitium, ii, n (ineuntis adulescentiae); falsum, i, n; peccatum, i, n; opinio [onis, f] falsa;

+ вводить в заблуждение decipere; fallere (aliquem);

+ вывести кого-л. из заблуждения extorquēre alicui errorem;

+ у заблуждения нет предела terminus nullus falso est;

заболачивание impaludatio, onis, f; paludificatio, onis, f;

заболевание morbus, i, m; aegrotatio, onis, f;

заболеть in morbum incidere [cadere]; morbo [in morbum] implicari; affici morbo; morbo temptari; succumbere;

+ заболеть лихорадкой nancisci febrim;

+ тяжело заболеть gravi morbo affectari;

+ заболевать разными болезнями suscipere morbos;

заболоченный paludosus, a, um;

забор sepes, is, f; saepes, is, f; saeptum, i, n;

забота cura, ae, f; curatio, oris, m (corporis; hominum); tutela, ae, f (tenuiorum); provisum, i, n;

+ забота о сохранности гербария cura herbarii conservandi;

+ проявить заботу curam adhibere;

+ измученный заботами curis sumptus;

+ снедаемый заботами aeger curis;

заботиться curare, 1; curae habere; curam adhibere; procurare, 1; tueri, eor, tuitus sum; consultare, 1; colere, o, ui. cultum; prospicere, io, xi, ctum; indulgēre, eo, lsi, ltum; servire, 4; inservire, 4;

+ неусыпно заботиться vigilare (ad salutem rei publicae; pro aliquo);

+ заботиться о себе самом videre sibi;

+ позаботиться об обеде для кого-л. prandium alicui videre;

заботливо accurate; curate; magna cum cura; affectato (retinere nomen Antonini); sollicite; diligenter;

заботливость cura, ae, f; vigilia, ae, f; observatio, onis, f;

заботливый diligens, ntis; curiosus, a, um; vigilans, ntis;

забрало bucula, ae, f;

забрать, забирать subducere, o, xi, ctum (cibum alicui; morte subductus); corripere, io, repi, reptum; auferre, aufero, abstuli, ablatum;

забраться, забираться subire, eo, ii, itum (in aliquid, aliquid, alicui);

+ забраться под хворост subire virgulta;

забросить affligere, o, xi, ctum (rem susceptam);

заброшенный derelictus, a, um; neglectus, a, um; incultus, a, um;

забывать oblivisci, or, itus sum; perdere, o, didi, itum (nomen);

+ забыть на время горе, бедствие aberrare a dolore, a miseria;

+ забыть обиды injurias oblivione conterere;

+ я забыл позаботиться о чём-л. cura rei alicujus me effūgit;

+ мы забыли, что такое рабство nos servitutis oblivio ceperat;

+ труд заставляет забыть о заботах labor fallit curas;

забывчивость oblivio, onis, f;

забывчивый obliviosus, a, um; immemor;

забытый oblitus, a, um; neglectus, a, um; oblivioni traditus, a, um;

завал strages [is, f] virgultorum ac arborum; concaedes, is, f; saepes, is, f; obstructio, onis, f;

заваленный obrutus, a, um;

+ дорога, заваленная камнями via lapidibus obruta;

+ место, заваленное брёвнами и дровами trabibus lignisque obrutus locus;

заваливать obruere, o, ui, utum; complēre, eo, evi, etum;

заваривать incoquere, o, xi, ctum;

заведение institutio, onis, f; institutum, i, n;

заведование administratio, onis, f (privatarum publicarumque rerum); curatio, onis, f (bonorum alicujus);

заведовать actum gerere (administrare); administrare, 1 (provinciam; rem publicam); agere, o, egi, actum; tractare, 1 (pecuniam publicam); praeesse, sum, fui, -; regere, o, xi, ctum; curare, 1;

заведующий praefectus, i, m; actor, oris, m; curator, oris, m; rector, oris, m; administer, tri, m;

+ заведующий лабораторией praefectus laboratorii;

завезённый advectus, a, um;

+ сорное растение завезённое из Америки planta ruderalis ex America advecta;

завёрнутый involutus, a, um; convolutus, a, um; revolutus, a, um;

завернуть, завёртывать involvere, o, lvi, utum; tegere, o, xi, ctum; velare, 1;

завершать absolvere, o, vi, utum; finire, 4; consummare, 1; terminare, 1 (orationem; bellum); supremam manum imponere [o, sui, situm] (alicui rei); perficere, io, feci, fectum; complēre, eo, evi, etum; concludere, o, usi, usum; transigere, o, egi, actum;

+ Гердер завершил и выпустил новое издание каталога cl. Herder editionem novam catalogi absolvit et edidit;

завершение extrema manus [us, m]; terminatio, onis, f (aliqua terminatione concludere); perfectio, onis, f; confectio, onis, f; completio, onis, f; consummatio, onis, f;

завершенность perfectio, onis, f; absolutio, onis, f;

завершённый perfectus, a, um; absolutus, a, um; terminatus, a, um; consummatus, a, um;

заверять confirmare, 1;

завеса integumentum, i, n (frontis; flagitiorum); velum, i, n; velamentum, i, n;

завет testamentum, i, n;

+ ветхий завет Vetus testamentum;

+ новый завет Novum testamentum;

завешивать velare, 1; obvolvere, o, vi, utum;

завещание testamentum, i, n; tabula [ae, f] testamenti, tabulae [arum, fpl] supremae; tabella, ae, f (tabellae falsae); voluntas, atis, f (ultima, suprema);

+ противозаконное завещание testamentum improbum;

+ менять завещание tabulas mutare;

завещать transmittere, o, si, ssum (hereditatem alicui); tradere, o, didi, ditum (alicui hereditatem); legare, 1;

+ завещать кому-л. всё имущество в пользование tradere alicui omnia bona utenda ac possidenda;

завивать torquēre, eo, rsi, rtum (capillos ferro); crispare, 1; vibrare, 1;

завивка incrispatio, onis, f;

+ перманентная завивка capilli undulati;

завидный invidiosus, a, um;

завидовать invidēre, eo, vidi, visum;

зависеть (de)pendere, o, ndi, nsum; stare, o, steti, statum (stat salus in armis; regnum stat concordiā civium);

+ автор приходит к заключению, что северная граница культуры зерновых  прежде всего зависит от средней весенней температуры terminum borealem culturae cerealium imprimis a temperatura media veris (de)pendere auctor concludit;

+ от этого зависит чьё-л. спасение (благо) in eo vertitur salus alicujus;

+ от этого зависит исход войны ibi summa belli vertitur;

+ всё зависит от его воли omnia in ejus voluntate vertuntur;

+ считать что-л. зависящим от внешних причин extrinsecus suspensas habere rationes alicujus rei;

+ считать что-л. зависимым от чего-л. aliquid suspensum habere ex aliqua re;

+ никогда не считай счастливым того, кто зависит от счастливых случайностей nunquam credideris felicem quemquam ex felicitate suspensum;

+ зависящий suspensus (ex bono casu);

+ зависящий от неопределённых обстоятельств sub incertos casūs subjectus;

+ насколько зависит от меня quantum in me est;

+ это зависит не от нас non est id in nobis;

+ от Требония зависело то, что бойцы не овладели городом per Trebonium stetit, quominus milites oppido potirentur;

зависимость dependentia, ae, f; clientela, ae, f; obnoxietas, atis, f; subjectio, onis, f, submissio, onis, f;

+ признать свою зависимость от кого-л. se alicui in clientelam dicare;

+ в зависимости от pro; quoad;

+ этот вид варьирует в зависимости от местообитания haec species pro diversitate loci variat;

+ в саду из одних и тех же семян вырастают обе формы в зависимости от различной почвы in horto utraque forma ex iisdem seminibus quoad solum varium enata est;

зависимый servus, a, um; dependens, ntis; suspensus, a, um;

завистливый avidus, a, um; invidens, ntis; invidiosus, a, um; invidus, a, um; malevolus, a, um;

+ глядеть на что-л. завистливыми глазами aegris oculis aliquid introspicere;

завистник aemulus, i, m; obtrectator, oris, m;

Зависть aviditas, atis, f; livor, oris, m; invidia, ae, f; rubigo, inis, f (r. dentium alicujus); malignitas, atis, f;

+ обуреваемый завистью invidia tactus;

+ являющийся предметом зависти subjectus invidiae;

завитой cincinnatus, a, um; spiralis, e; circinatus, a, um;

завиток helix, icis, f;

завладевание capio, onis, f (dominii);

завладеть affectare, 1 (regnum); adipisci, or, adeptus sum; capere, io, cepi, captum; aliquid suum facere, io, feci, factum; potiri, ior, itus sum;

+ завладеть какой-л. землёй aliquam terram suam facere;

завлекать allicere, io, exi, ectum; pellicere, io, exi, ectum; pertrahere, o, xi, ctum;

завод officina, ae, f; fabrica, ae, f; sedes [is, f] industrialis; ergasterium, ii, n; domus [i, f] fabricatoria,

+ кирпичный завод officina lateraria;

+ машиностроительный завод officina machinis conficiendis;

+ металлургический завод officina metallurgica;

заводить adducere, o, xi, ctum; deducere; introducere; instituere, o, ui, utum;

заводь sinulus [i, m] stagnans;

завоевание expugnatio, onis, f;

+ подвиги и завоевания res actae et auctae;

завоеватель expugnator, oris, m;

завоевать capere, io, cepi, captum (urbem; castra hostium); recipere, io, cepi, ceptum; potiri, ior, itus sum; expugnare, 1;

+ завоёванная Греция завоевала дикого победителя Graecia capta ferum victorem cepit;

заворачивать vertere, o, rti, rsum; curvare, 1;

завсегдатай frequentator, oris, m (prandiorum);

завтра cras; dies [ei, m] crastinus;

завтрак prandium, ii, n (adducere aliquem ad se ad prandium); jentaculum, i, n;

завтракать prandēre, eo, ndi, nsum (ad satietatem; perbene; prandium calidum; olus); jentare, 1;

завтрашний crastinus, a, um;

завывание ululatus, us, m; stridor, oris, m; fremitus, us, m (ventorum);

завядать (e)marcescere, o, -,-;

завядший (e)marcidus, a, um;

завязка vinculum, i, n; ligamen, inis, n; nodus, i, m; spira, ae, f;

завязывать ligare, 1; vincire, nxi, nctum; serere, o, ui, rtum;

+ завязать узлом nodare;

загадка aenigma, atis, n;

загадочность ambages, um, fpl (rerum);

загадочный aenigmaticus, a, um; aenigmatosus, a, um; obscurus, a, um; ambiguus, a, um; arcanus, a, um;

загар color brunneus cutis;

+ с загаром nigrescens;

загибать flectere, o, xi, ctum; reflectere; curvare, 1;

заглавие inscriptio, onis, f; titulus, i, m (libelli); nomen, inis, n;

заглавный:

+ заглавные буквы litterae capitales (grandes, initiales);

загладить, заглаживать diluere, o, ui, utum (injurias aere); corrigere, o, exi, ectum; restituere, o, ui, utum; redimere, o, emi, emptum;

заглушать opprimere, o, pressi, pressum; enecare, 1 (plantam); vincere, o, vici, victum (strepitum); strangulare, 1 (vocem; arborem); obstrepere, o, ui, itum;

заглядывать introspicere, io, spexi, spectum; inspicere;

загнивание putrificatio, onis, f;

загнивать (ex)putrescere, o, -,-;

загнутый flexus, a, um; inflexus, a, um; introflexus, a, um; reflexus, a, um; retroflexus, a, um; incurvatus, a, um; incurvus, a, um; aduncus, a, um; supinus, a, um;

заговаривать appellare, 1 (aliquem); hiscere, o, -,-;

заговор conjuratio, onis, f; conspiratio, onis, f; factio, onis, f;

+ составлять заговор conspirare;

+ заговор молчания consensus ac taciturnitas, mutui silentii consensus;

заговорщик conjurator, oris, m; conspiratus, i, m; conjuratus, i, m; conscius, ii, m;

заголовок titulus, i, m (libelli); inscriptio, onis, f; praescriptio, onis, f; caput, itis, n;

загон roborarium, ii, n; praesaepis (f/pl);

загонять agere, o, egi, actum (pisces in retia); supponere, o, posui, positum (pecus alicui rei);

загораживать saepire, 4; claudere, o, si, sum; obstruere, o, ui, ctum;

загорать sole infusci; sole colorari;

загораться exardescere, o, rdui, rsum; inardescere; inflammari, or, atus sum; incendi, or, nsus sum;

загородка cancelli, orum, mpl;

загородный suburbanus, a, um; suburbicus, a, um;

заготовительный:

+ заготовительный пункт emporium;

заготовлять  parare, 1; praeparare, 1; prospicere, io, exi, ectum; providēre;

+ заготовлять плоды впрок fruges vetustati mandare;

заграждать saepire, 4; intercludere, o, si, sum;

загребущий trahax, cis (procax, rapax, t.);

загреметь  increpare, 1; tonare, 1;

загривок mercurius, ii, m (jumentorum); vertex, icis, m;

загромождать obstruere, o, ui, uctum; struere, o, ui, uctum (alaria donis);

загрязнение contaminatio, onis, f; inquinatio, onis, f;

загрязнённый contaminatus, a, um; inquinatus, a, um;

загрязнять contaminare, 1; inquinare, 1; spurcare, 1 (aliquem, aliquid; spurcari impuris moribus); illinere, o, levi, litum;

загубленный peremptus, a, um;

+ загубленные деревья arbores peremptae;

+ загубленный сад hortus peremptus;

зад pars [partis, f] postica, posterior, aversa; culus, i, m; anus, i, m; inguen, inis, n;

задавить opprimere, o, essi, essum; conculcare, 1; obterere, o, trivi, tritum;

задание pensum, i, n (conficere); problema, atis, n;

+ мы готовим задания вечером pensa nostra vespere praeparamus;

+ домашнее задание pensum scholare, domesticum; praescriptum domesticum;

задаток arra, ae, f (arrha); arrabo, onis, m (arraboni dare quadraginta minas); praesolutio, onis, f;

задача problema, atis, n; quaestio, onis, f; pensum, i, n; opus [eris, n] propositum; munus, eris, n; onus, eris, n;

задвижка pessulus, i, m (pessulum obdere ostio, foribus; pessulos injicere);

задевать tangere, o, tetigi, tactum; pellere, o, pulsi, pulsum (injuria pellit aliquem); stringere, o, nxi, ctum (undas alis); perstringere;

заделывать obstruere, o, ui, ctum;

задерживать habēre, eo, ui, itum (milites in castris); inhibēre; tenēre, eo, ui, tentum (cursus alicujus; aliquem Romae); continēre; sustinēre; distinēre; retinēre; arcēre, eo, ui, -; apprehendere, o, nsi, nsum (aliquem; sceleratum); porcēre, eo, -,- (aliquem aliquā re [ab aliquā re]); sistere, o, stiti, statum (hostem; equum); trahere, o, xi, ctum (aliquem sermone); occupare, 1; morari, or, atus sum; moras alicui rei addere [o, addidi, itum]; extrahere, o, xi, ctum (aliquem); moram facere alicui; tardare, 1 (aliquem ad insequendum); supprimere, o, essi, essum (hostem; impetum);

+ ветры задерживаются высочайшими горами, лежащими вокруг Тибета venti montibus editissimis Tibetiam circumjacentibus retinentur;

+ ветры задерживают (отплытие) кого-л. venti aliquem tenent;

+ задержать дыхание animam comprimere;

+ не буду задерживать тебя длинными речами non tenebo te pluribus;

задерживаться tardare, 1 (facere aliquid; tardantes punire); cunctari, or, atus sum; morari, or, atus sum; remorari, or, atus sum; commorari, or, atus sum; subsistere, o, stiti, - (domi); permanēre, eo, nsi, nsum;

задержка mora, ae, f; moramentum, i, n; retardatio, onis, f (r. et mora); tergiversatio, onis, f (mora et t.); reprehensio, onis, f; intermissio, onis, f;

задний posticus, a, um; posterior, ius; postremus, a, um; aversus, a, um;

задница culus, i, m; nates, ium, fpl; hedra, ae, f; anus, i, m;

задобрить placare, 1 (inimicum beneficiis);

задолго longe ante; multo ante; pridem;

+ задолго до этого longis temporibus ante; multis ante tempestatibus;

задолжать debere, eo, ui, itum (alicui pecuniam);

задолженность debitum, i, n (alicui solvere); debitio, onis, f (pecuniae);

+ иметь задолженность reliquari (amplam pecuniam);

задрожать tremere, o, ui, -; intremiscere, o, -,-; pavescere, o, -,-; horrescere, o, -,-;

+ как бы ты ни был мудр, а если тебе будет холодно, задрожишь sapiens si algebis, tremes;

задумывать agere, o, egi, actum; concipere, io, cepi, ceptum; suscipere consilium; in animo habēre; cogitare, 1; machinari, or, atus sum; proponere, o, sui, situm;

+ задумать измену в пользу кого-л. proditionem alicui agere;

задунайский Transdanuvianus, a, um;

задушевно intime; amicissime; familiarissime;

+ говорить с кем-л. задушевно admovere orationem animo alicujus;

задушевный intimus, a, um; amicissimus, a, um;

задушить enecare, 1 (avem; anguem); effocare, 1; suffocare, 1 (aliquem); trucidare, 1 (plebem fenore); strangulare, 1 (aliquem); gulam frangere [o, fregi, fractum]; jugulare, 1;

задымление infumatio, onis, f;

+ в районе завода сосны почти полностью погибли вследствие задыления in vicinia officinae Pini fere omnes perierunt propter infumationem;

задыхаться effocari, or, atus sum; suffocari, or, atus sum; strangulari, or, atus sum (difficultate spirandi); exanimari, or, atus sum;

задыхающийся anhelus, a, um;

заём usura, ae, f (pecuniae; usurā juvare aliquem); mutuatio, onis, f; mutuum, i, n; versura, ae, f;

заёмный mutuus, a, um; mtuatus, a, um;

зажечь, зажигать accendere, o, ndi, nsum (lumen; lucernam ex arā; rogos); succendere (rogum); incendere; inflammare, 1;

зажигалка ignitabulum, i, n; accensor, oris, m;

зажимать comprimere, o, essi, essum (linguam alicui);

зажиточный peculiosus, a, um; pecuniosus, a, um; fortunatus, a, um; copiosus, a, um; opulentus, a, um;

зажить

+ зажить получше se benignius tractare;

зазеленеть virescere,o, -,-; frondescere, o, -,-;

заземление *fibula [ae, f] massae;

зазнаться magnos spiritus sibi sumere [o, mpsi,mptum];

зазубренный incisus, a, um; dentatus, a, um; denticulatus, a, um; serratus, a, um; serrulatus, a, um; crenatus, a, um;

заигрывание subigitatio, onis, f;

заигрывать subigitare, 1 (aliquem, aliquam);

заика attypus, i, m; balbus, i, m;

заикание haesitantia [ae, f] linguae;

заикаться balbare, 1; balbutire, 4;

заикающийся balbus, a, um;

заиление limificatio, onis, f;

заиленный limificatus, a, um;

заимодавец creditor, oris, m;

заимообразный mutuus, a, um;

заимствование haustus, us, m;

заимствованный depromptus, a, um; mutuatus, a, um;

заимствовать depromere; promere, o, mpsi, mptum; mutuari, or, atus sum; assumere (mores alicujus); sumere, o, mpsi, mptum; asciscere, o, ivi, itum; haurire, io, si, stum;

заинвентаризованный in inventarium inclusus (insertus);

заискивание lenocinium, ii, n (nullum orationi lenocinium addere); ambitio, onis, f; captatio benevolentiae;

заискивать lenocinari, or, atus sum; caudam jactare, 1;

зайчик lepusculus, i, m;

заказ mandatum, i, n;

заказанный expetitus, a, um; mandatus, a, um;

+ заказанные семена, луковицы и части растений своевременно высылаются semina, bulbi et plantarum partes expetita (mandata) tempore proprio mittuntur;

заказать mandare, 1 (vasa);

заказник reservatum [i, n] imperfectum (incompletum);

закалённость duritia, ae, f;

закалённый severus, a, um; durus, a, um; duratus, a, um;

+ закалённый в боях vetus bellare;

закалывать transfigere, o, xi, ctum; transfodere, io, di, ssum; percutere, io, ssi, ssum; incidere, o, cidi, cisum; ferire, 4;

+ закалывать жертвенное животное mactare; immolare;

закалять, закаливать afficere, io, feci, fectum; temperare, 1 (ferrum); confirmare, 1; durare, 1;

+ тело должно быть так закалено, чтобы… corpus ita afficiendum est, ut…

заканчивать absolvere, o, lvi, lutum; finire, 4; terminare, 1; perficere, io, feci, fectum; peragere, o, egi, actum; desinere, o, sivi, situm; perferre, ro, tuli, latum; perpetrare, 1; implēre, eo, evi, etum;

закапывать defodere, o, di, ssum; infodere; sepelire, 4; supponere, o, sui, situm (aliquid terrae);

закат occasus, us, m; obitus, us, m;

+ когда день склонялся к закату vergente die;

+ на закате supremo sole;

заквасить fermentare, 1;

закваска fermentum, i, n; zyme, es, f;

закинуть, закидывать adjicere, io, jeci, jectum;

+ с помощью закинутых (на скалы) верёвочных петель adjectis funium laqueis;

заклад fiducia, ae, f; pignus, oris, n;

закладка signum [i, n] paginale;

заклеивать agglutinare, 1;

заклинание obsecratio, onis, f; cantio, onis, f; carmen, inis, n;

заключать, заключить claudere, o, si, sum; concludere; includere; habēre, eo, ui, itum (epistula nihil habet); continēre, eo, ui, itum; conjectare, 1; terminare, 1; contrahere, o, xi, ctum; intrudere, o, di, sum;

+ заключать в тюрьму abdere aliquem carceri;

+ заключённые под стражу in custodiam habiti;

+ заключить в скобки uncis includere; concludere; facere (pacem; indutias);

заключаться verti, or, rsus sum;

+ вопрос заключался в том, останутся ли лакедемоняне в Ахейском союзе vertebatur, utrum manerent in Achaico concilio Lacedemonii;

заключение conclusio, onis, f; inclusio, onis, f; complexio, onis, f; epilogus, i, m; conjectura, ae, f; consequentia, ae, f;

+ делать заключение argumentari (de aliqua re);

заключённый captivus, a, um; custoditus, a, um;

заключительный ultimus, a, um; extremus, a, um (pars epistulae);

+ заключительная стадия status ultimus;

закованный ferratus, a, um; vinctus, a, um;

заковать vincire, io, nxi, nctum;

заколоть configere, o, xi, ctum (configi in pugna);

закон lex, gis, f; canon, onis, m; norma, ae, f; regula, ae, f; mos, moris, m; constitutio, onis, f; fas, n, indecl; privilegium, ii, n;

+ законы природы leges naturae; lex naturalis, lex physica, legalitas physica;

+ свод законов corpus juris;

+ не нарушая законов salvis legibus;

+ закон против злоупотреблений при соискании государственных должностей lex de ambitu, lex ambitūs;

+ закон о порядке принятия или отклонения законов lex de jubendis legibus ac vetandis;

+ иметь силу закона ut lex valere;

+ по всей строгости закона summo jure;

+ закон гласит in lege est;

+ всё подчинено определённому закону certā stant omnia lege;

законно juste; legitime; jure; lege;

законный legitimus, a, um;

+ законный брак conubium;

закономерно secundum legem naturae; juste et legitime; regulariter;

законность legalitas, atis, f;

законный legitimus, a, um; legalis, e; verus, a, um (heres);

законодатель legislator, oris, m; legum conditor, oris, m;

+ быть опытным законодателем scire de legibus instituendis;

закономерность lex [legis, f] naturae; regularitas, atis, f; lex naturalis, lex physica, legalitas physica; закономерный lege naturae definitus; naturalis; regularis;

законопроект rogatio, onis, f; rogamen, inis, n;

+ представлять законопроект на народное обсуждение legem ferre;

+ ратифицировать законопроект legem jubere;

законченность absolutio, onis, f; perfectio, onis, f;

законченный confectus, a, um; perfectus, a, um; plenus, a, um;

закончить absolvere, o, lvi, lutum; finire, 4; consummare, 1;

закоренелый vetus, eris (sicarius);

закреплённый fixus, a, um;

закреплять comprimere, o, essi, essum (alvum, ventrem); firmare, 1; confirmare, 1; munire, 4; pavimentare, 1;

закруглённый rotundatus, a, um; rotundus, a, um; ovalis, e;

закружиться gyrare, 1; se vertere;

+ когда от высоты закружилась голова quum altitudo oculis caliginem offudisset;

закрученный tortus, a, um; intortus, a, um; retortus, a, um; contortus, a, um; distortus, a, um; cochleatus, a, um;

закрывать claudere, o, si, sum; operire, io, ui, rtum; cooperire; adoperire; velare, 1; tegere, o, xi, ctum; contegere; condere, o, didi, ditum; obducere, o, xi, ctum; obvolvere, o, lvi, lutum; praetexere, o, ui, xtum;

закупать coëmere; emere, o, emi, emptum; comparare, 1;

закупоривать obturare, 1; occludere, o, si, sum;

закупорка thrombosis, is (idis), f;

закуска gustatio, onis, f; gustus, us, m; prandium, ii, n; obsonium, ii, n; promulsis, idis, f;

закусывать prandēre, eo, ndi, nsum (ad sacietatem, perbene; prandium calidum, olus); jentare, 1;

зал diaeta, ae, f (zaeta); oecus, i, m; atrium, ii, n;

+ зал ожидания oecus praestolantium;

залегание: situs, us, m;

+ на месте залегания in situ;

залегать jacere, eo, cui, (citum);

залежь depositus, us, m; ager [agri, m] derelictus (otiosus, quiescens, vetustus);

залив sinus, us, m;

+ Каттегатский залив sinus Cadanus;

+ вдоль берега залива ad litus sinus (maris);

+ на берегу залива in litore sinus;

заливаемый, заливной inundatus, a, um;

+ в заливаемой долине in valle vere inundata;

+ на песчаных заливаемых берегах реки in ripis fluminis arenosis inundatis;

+ заливаемый луг pratum inundatum;

заливать undare, 1 (campos sanguine); aspergere, o, rsi, rsum; perfundere, o, fudi, fusum; suffundere;

залог pignus, oris, n; *vadio, onis, m; fides, ei, f (pacis pignus fidesque); fiducia, ae, f; modus, i, m; arrabo, onis, m (sub arrabone auri argentique; amoris arrabo); hypotheca, ae, f (под недвижимость);

+ принять в залог rem pignori accipere; accipere pignus;

заложить initiare, 1; struere, o, xi, ctum (initia alicui rei);

заложник obses, idis, m; pignus, oris, n;

залп salve, n ind; salutatio, onis, f;

+ залпом uno impetu;

замазать oblinere (oblino, oblevi, oblitum);

замалчивать conticēre, eo, ui, -;

заманивать tangere, o, tetigi, tactum (volucres textis arundinibus); illicere, io, lexi, lectum; pellicere, io, lexi, lectum; deducere, o, xi, ctum;

заманчивый invitabilis, e (sermones);

замаранный turpis, e (fimo);

замарать coinquinare, 1; commaculare, 1; contaminare, 1;

замаскированный personatus, a, um; larvatus, a, um;

замедление retardatio, onis, f (r. et mora); mora, ae, f; tarditas, atis, f; cunctatio, onis, f;

замедленный retardatus, a, um;

замедлять comprimere, o, pressi, pressum (gressum); moras alicui rei addere [o, didi, ditum]; tardare, 1 (cursum); retardare, 1; morari, or, atus sum; remorari, or, atus sum; cunctari; cessare, 1;

замена suppositio, onis, f; substitutio, onis, f; immutatio, onis, f; compensatio, onis, f;

заменитель suffector, oris, m; compensator, oris, m;

заменить transmutare, 1; submutare, 1 (verba pro verbis); substituere, o, ui, utum (pontificem in locum Scipionis; aliquem alicui, pro aliquo); supponere, o, posui, positum (aliquem in locum alicujus, pro aliquo, alicui); subjicere, io, jeci, jectum (integras copias vulneratis; verbum pro verbo); subdere, o, didi, ditum (aliquem in locum alicujus); sufficere, io, feci, fectum; compensare, 1;

замерзание congelatio, onis, f;

замерзать congelare, 1; congelascere, o, -,-; gelascere, o, -,-; torpere, eo, -,- (torpens amnis);

+ в Тибете болота замерзают в октябре paludes in Tibetia Octobri gelant; пузырьки воздуха, образующиеся при замерзании в замерзающей воде bullulae aëris, quae inter gelascendum in conglaciata aqua enascuntur; замёрзший rigens, ntis;

заместитель vice; vicarius, ii, m;

        Но напрасно думать, что масоны, особенно современные, просто филантропы, благотворители, мистики. Филантропия не нуждается ни в тех страшных клятвах, какие требуются от вступающих в среду масонов новых членов, ни тех странных обрядов, какими сопровождается посвящение в мастера ордена. Главная задача масонов — уничтожение религии и особенно христианства во всем человечестве и ниспровержение всех христианских законодательств. Соответственно этой задаче они и стараются развращать христиан, поддерживать философов, мыслителей и писателей, которые подрывают христианство, возбуждать недовольство народа против правительства, устраивать и поддерживать все политические беспорядки и революции. С целью желаемого ими воздействия на подрастающее поколение они стремятся захватить в свои руки школы, вытравить у детей всякое религиозное, нравственное и патриотическое чувство, тщательно вычеркивают имя Божие из учебников, а когда это неудобно, то нарочито сочиняют учебники, в которых ни слова нет о Боге, о Церкви, о преданности царю, о любви к отечеству.

        Мечты масонов клонятся к тому, чтобы все дело воспитания детей забрать в свои руки и поставить непреодолимые преграды религиозным влияниям на детскую душу. “Пока мы, — как заявляют об этом французские масоны, — не изменим радикально мозг наших сограждан, пока мы не дадим совершенно другого направления умственности французских детей, франкмасонство должно считать себя еще ничего не сделавшим; поэтому надо всеми мерами добиваться проведения закона, которым возбранялось бы формально родителям, родственникам и опекунам воспитывать своих детей в какой-либо религии под страхом лишения их родительского, родственного и опекунского авторитета, и легальной власти, и отобрания детей, и поручения таковых, за счет виновных государству. ”Что касается современного положения масонства в Росn style="font-size: 10.0pt"> animadversio, onis, f; annotatio, onis, f; nota, ae, f; notula, ae, f; reprehensio, onis, f;

замечательно insignīte;

замечательный excellens, ntis; praestans, ntis; egregius, a, um; spectatus, a, um; memorabilis, e; insignis, e; insignītus, a, um (forma);  notabilis, e; perspicuus, a, um; conspicuus, a, um; spectabilis, e; eximius, a, um; singularis, e; clarus, a, um;

замешательство turbatio, onis, f; perturbatio, onis, f; conturbatio, onis, f; turba, ae, f (t. et confusio rerum); confusio, onis, f; tumultus, us, m; stupor, oris, m;

+ приводить в замешательство turbare (aciem peditum); conturbare; confundere; exturbare mentem alicujus; vastare (mentes); aliquem de statu movere, dejicere;

+ приведённый в замешательство turbatus (voluntates populi);

+ среди всеобщего замешательства turbatis omnibus;

замещать locum occupare, 1; locum tenere, eo, ui, tentum; succedere, o, cedi, cessum (alicui); supplere, eo, evi, etum (locum parentis alicui); vicarium esse; substituere, o, ui, utum (pontificem in locum Scipionis);

замирать torpere, eo, ui, - (torpebat vox); intermori, ior, mortuus sum;

замкнутый clausus, a, um; integer, gra, grum;

з; reservatus, a, um;

+ заповедный участок area interdicta;

+ заповедная степь steppa reservata;

заподозрить suspicari, or, atus sum;

запоздалый serus, a, um; tardus, a, um;

запоздать, запаздывать tardare, 1 (facere aliquid; tardantes punire);

+ зима запоздала hiems tardavit;

запой ebriositas [atis, f] periodica; dipsomania, ae, f;

заполненный impletus, a, um; repletus, a, um;

+ обитает в заполненных водой канавах habitat in fossis aqua repletis;

заполнять supplēre, eo, evi, etum (lacunam); complēre, eo, evi, etum; explēre, eo, evi, etum; stipare, 1 (tectum omne fartim); oblinere, o, levi, litum; occupare, 1; frequentare, 1 (templa);

запоминание retinetia, ae, f (actarum rerum);

запомнить memoriā tenēre; mandare aliquid memoriae [animo, menti];

запонка *boto, onis m; orbiculus, i, m; globulus, i, m;

запор claustrum, i, n; sera, ae, f; vectis, is, m; obex, obicis, f; pessulus, i, m;

заправить supplere, eo, evi, etum;

+ заправленные светильники suppletae lucernae;

запрашивать rogare, 1;

+ запрашивать кого-л. о мнении aliquem sententiam rogare;

запрет vetitum, i, n; interdictum, i, n;

запретить prohibere, eo, ui, itum; interdicere, o, xi, ctum; vetЊ учение антихристианское. Самое верование спиритов РІ истинность Рё полноту открытого РёРј чрез посредство РёС… “духов” знания, если Рё может РЅР° чем обосновываться, то только РЅР° РёС… убеждении, что Сѓ РЅРёС… среди “духов” “не менее собственных корреспондентов, чем РІ любом РёР· РіРѕСЂРѕРґРѕРІ.”

 

РЎРЅРѕСЃРєРё

 

                1 Знаменитый святитель, московский митрополит Филарет по поводу “столоверчения” писал следующее: “О стологадании печально слышать, что многие, как дети на новую игрушку, бросались на оное, не подумав, что это за игрушка и чем кончиться может игра.”

                2 Лучшей системой спиритизма считается система, изложенная в сочинениях французского спирита Аллана Кардека ( 1869 г.), которого правоверные спириты называют “апостолом” спиритизма.

                3 Спиритизм весьма охотно вступает в дружбу со сторонниками социализма и коммунизма, чтобы общими силами подкапывать существующее устройство человеческих обществ, а потому, как явление религиозно-социальное, он одинаково может грозить как церкви христианской, так и государству. Он тем более опасен, что для своей привычки к обществу не требует, чтобы люди сразу забыли и отрешились от наследованных порядков, представлений и верований; напротив, он готов уживаться со всякими верованиями, никого не стесняя и приспособляясь ко вкусу каждого, и только мало-помалу незаметно и слегка поселяя в одних — более равнодушных — простое любопытство и желание испытать новое чувство и настроение, в других людях — скептических — легкое сомнение, в третьих — полуверующих и подчас набожных — простой мистицизм, т. е. веру в таинственное, способную подогреть сердце и дать отраду жизни, особенно среди тяжелых обстоятельств и близости смерти. В этой податливости и таинственности обстановки, обещающей проникнуть за пределы гроба, и заключается вся сила обаяния спиритизма, а в то же время и вся опасность его для нашего времени, столь легкомысленного и индифферентного в деле веры.

 

 

Теософия

(современные)1

 

Рсходным пунктом стремлений современных теософов служит желание “братски примирить РІСЃРµ расы РЅР° религиозной почве, РІ единой всеобщей истине” Рё воспитать братское чувство народов. РџРѕ РёС… мнению, РЅРё РѕРґРЅР° РёР· исторических религий РЅРµ давала Рё РЅРµ даст такой почвы РІ полноте. РћРЅРё отрицают Божественность происхождения христианского Откровения, его учение Рѕ падении прародителей, Рѕ воплощении Сына Божия, РѕР± Его воскресении Рё вознесении РЅР° небо, Рѕ воскресении мертвых, разрушая тем самым христианство РІ самой его РѕСЃРЅРѕРІРµ. Христианское нравственное учение хотя Рё признается РёРјРё, РЅРѕ наряду СЃ моралью Будды, Магомета Рё РґСЂСѓРіРёС… основателей языческих религий. Правда, РёР· среды РёС… РёРЅРѕРіРґР° раздаются заявления, что “с глубоким благоговением теософия преклоняется пред Божественным Учителем,” РЅРѕ это только маска, личина.

        В действительности же, по теософическому учению, христианство не более истинно, чем и буддизм, и учение Спасителя будто не менее ложно, чем и суеверные традиции седой старины Востока. Если же так, то, как заключают теософы, всецелая истина должна быть открываема из совокупности всех религиозных верований путем аналитического выделения и разложения, причем дело синтеза соединить эти разрозненные и раздробленные куски в настоящий рельефный образ и вложить в него дыхание жизни, которым будет существовать человечество.

В В В В В В В  РќРѕ РїРѕРґ РІРёРґРѕРј совершенной веротерпимости теософы РЅР° самом деле пытаются обратить всех Рє священной религии РёРЅРґСѓСЃРѕРІ СЃ центральными понятиями Абсолютного, высшего принципа РјРёСЂР°, его эманации Рё РґСѓС…Р°, привить Р±СѓРґРґРёР№СЃРєСѓСЋ веру РІ перевоплощения, убедить РІ возможности для каждого совершать СЃРІРѕРµ спасение без Христа Рё Его СЃРІ. Церкви, упразднить безусловный авторитет Божественного Откровения РІ решении всех вековых РІРѕРїСЂРѕСЃРѕРІ. РћРЅРё даже РЅРµ прочь признавать древнюю магию жрецов Рё проделки современных факиров совершенством человеческого знания, идеалом стремлений человечества. РЎРІРѕРёРјРё усилиями проникнуть РІ тайны мироздания, жизни Рё смерти Рё овладеть тайнами психического Рё сверхъестественного РјРёСЂРѕРІ, или так называемым окультатизмом, РїРѕ древним традициям Рё догмам Египта, РРЅРґРёРё, Вавилона, РђСЃСЃРёСЂРёРё Рё Персии, теософическое движение РІ существе дела возвращает человечество Рє грубым временам древнего суеверного язычества.

        Но выставляя своей задачей извлечение, путем будто бы беспристрастного изучения и исследования всех религий и верований, истины из-под их символических покровов, крикливо беря на себя заботу будить в людях совесть, противодействовать губительному действию на человека всевозможных пороков, распространять повсюду понятия о трезвости, целомудрии, честности, справедливости, кротости, содействовать устройству всякого рода благотворительных учреждений и обществ и т. п., теософическое движение влияет на умы людей, успевших оторваться от живой веры во Христа, но не смогших еще совсем оторваться от всяких устоев жизни и наивно верящих в возможность бескорыстной любви к страждущему человечеству при полной утрате любви ко Христу, и в последнее время захватывает все более широкие круги общества. Вследствие этого теософическое учение признается великой опасностью для нашего времени.

 

РЎРЅРѕСЃРєРё

                1 Под этим обозначением здесь разумеется, собственно, так называемое “Теософическое общество.” Главная инициатива образования этого общества принадлежит нашей соотечественнице Е. П. Блаватской, известной в России своими письмами на родину под псевдонимом Рады-Бай, которая, отправившись в Америку, в Нью-Йорке вместе с полковником г. Олкоттом, в ноябре 1875 г., основала “Теософическое общество.” Выступив со своей проповедью, теософы нашли большое сочувствие на Востоке и привлекли к себе немалочисленные симпатии на Западе. Теософическое движение распространяется в среде более или менее интеллигентных классов.

 

В кратце

о других учениях

 

Астрология — лженаука о влиянии небесных светил на жизнь и судьбы отдельных людей и народов — возникла в древней Ассирии, Вавилоне и Египте. Будущее Астрологией представляется в виде специальных чертежей — гороскопов. По православному вероучению, будущее человека и мира знает только Бог, и Он открывает это будущее только через своих пророков. Ныне времена пророчеств окончились, и все попытки таких пророчеств являются шарлатанством (что подтверждается в наши дни деятельностью целой армии астрологов). Астрология — один из способов “зомбирования” человека: внушив ему некую предопределенность будущего, дьявол контролирует его поведение и мысли, поскольку, поверив в предсказание, человек ограничивает свою свободу и непосредственное восприятие действительности (трезвение). Однако, несмотря на предостережения Церкви, ныне астрология широко развивается в кругах малообразованного населения. Полная несостоятельность астрологии постоянно подтверждается жизненной практикой.

 

Зороастризм (парсизм) — религия, возникшая РЅР° территории древнего Ррана (Персии — отсюда парсизм) РІ VII-VI РІРІ. РґРѕ РЅ. СЌ., представляет СЃРѕР±РѕР№ маздеизм, реформированный РїСЂРѕСЂРѕРєРѕРј Заратустрой (Зороастр). Основная идея зороастризма — зависимость РјРёСЂРѕРїРѕСЂСЏРґРєР° РѕС‚ Р±РѕСЂСЊР±С‹ РґРѕР±СЂР° Рё зла, света Рё тьмы, жизни Рё смерти. Олицетворением положительного начала Вселенной является Ахурамазда, отрицательного — РђРЅС…СЂР°-Майнью. РћР±Р° РѕРЅРё сыновья “Бесконечного времени” — Р±РѕРіР° Эрвана. Человек РІ этой Р±РѕСЂСЊР±Рµ РЅРµ игрушка РІ руках высших СЃРёР», Р° личность, обладающая СЃРІРѕР±РѕРґРѕР№ выбора, способная своей активностью повлиять РЅР° торжество РјРёСЂРѕРІРѕР№ справедливости. Зороастризм обещает посмертное блаженство сторонникам Ахурамазды, осуждение РЅР° страшном СЃСѓРґРµ Рё всяческие РјСѓРєРё его противникам. Для РѕР±СЂСЏРґРѕРІРѕР№ практики характерно почитание четырех элементов Вселенной — РІРѕРґС‹, РѕРіРЅСЏ, земли, РІРѕР·РґСѓС…Р°. Р’ храмах РіРѕСЂРёС‚ вечный РѕРіРѕРЅСЊ. Зороастризм являлся национальной религией Ррана РґРѕ самого мусульманского завоевания РІ VII РІ. Рдейные концепции зороастризма повлияли РІ СЃРІРѕРµ время РЅР° формирование манихейства, масонства, митраизма, иудаизма, христианских ересей павликиан Рё катаров. Р’ настоящее время зороастризм существует РІ нек-рых районах Западной РРЅРґРёРё РІ форме парсизма, РІ Рє-СЂРѕРј РїСЂРё сохранении прежних дуалистических идей развились представления Рѕ едином всемогущем Р±РѕРіРµ.

 

Конфуцианство — философско-этическое учение древнекитайского мыслителя Конфуция (РљСѓРЅ-цзы) Рё его последователей, превратившееся РЅР° рубеже РЅ. СЌ. РІ религию. Рсточник конфуцианства — “Лунь-юй” (“Беседы Рё суждения”), написанные последователями Конфуция (VI РІ. РґРѕ РЅ. СЌ.). Согласно учению конфуцианства, РІ обществе действует закон “жень,” ниспосланный небом. Для усвоения этого закона человек должен соблюдать “ли” — РЅРѕСЂРјС‹ общественного поведения, традиционные РѕР±СЂСЏРґС‹, поступать согласно своему общественному положению. РЎ превращением конфуцианства РІ религию Конфуций был обожествлен. Конфуцианство отличается РѕС‚ РјРЅРѕРіРёС… религий отсутствием жречества, мистических элементов Рё сводится Рє строгому выполнению предписанных РѕР±СЂСЏРґРѕРІ. РћСЃРЅРѕРІРЅРѕРµ содержание культа,  сложившееся еще РґРѕ конфуцианства, почитание предков: каждая семья, СЂРѕРґ имеют СЃРІРѕР№ храм, РіРґРµ размещены символизирующие предков таблички “чжу,” перед Рє-рыми расставляются жертвоприношения Рё совершаются РѕР±СЂСЏРґС‹.

 

Магия (колдовство, чародейство, волшебство, экстрасенсорика) — сохранившаяся доныне форма древнего язычества тесно связанная СЃ сатанинским культом. Представляет СЃРѕР±РѕР№ действия Рё РѕР±СЂСЏРґС‹, совершаемые СЃ целью повлиять сверхъестественным путем РЅР° явления РїСЂРёСЂРѕРґС‹, животных или человека. Первобытные магические РѕР±СЂСЏРґС‹ трудно отграничить РѕС‚ инстинктивных или рефлекторных действий, связанных СЃ материальной практикой. Поэтому Рё наиболее естественна классификация РІРёРґРѕРІ магии сообразно сторонам этой практики: лечебная магия (С‚.РЅ. “белая”); вредоносная магия (насылание “порчи” — “черная”); любовная магия (“привораживание”); промысловая магия (помощь охотникам); аграрная (воздействия РЅР° урожай) Рё С‚.Рґ. Магические РѕР±СЂСЏРґС‹ основаны РЅР° ложном причинно-следственном увязывании сходных или следующих РѕРґРЅРѕ Р·Р° РґСЂСѓРіРёРј (смежных) явлений. Выделяются РґРІР° типа магии: гомеопатическая (подражательная, РїРѕ сходству; уничтожение изображения — гибель врага) Рё контагиозная (заразительная, РїРѕ смежности; использование волос Рё одежды врага для порчи Рё С‚.Рї.). Рсполнителями магических РѕР±СЂСЏРґРѕРІ обычно выступают “специалисты” — знахари, гадатели, ведуны, колдуны, ведьмы, экстрасенсы — явные или скрытые сатанисты.

 

Оккультизм — мистическое учение, рекомендующее изучать сверхъестественные безличные силы, Рє-рые СЏРєРѕР±С‹ персонифицируются РїРѕРґ влиянием заклинаний Рё РѕР±СЂСЏРґРѕРІ Рё РјРѕРіСѓС‚ быть подчинены человеку. Рстоки оккультизма РІРѕСЃС…РѕРґСЏС‚ Рє первобытной вере РІ безличную сверхъестественную силу Рё Рє магии. Оккультные “науки” основываются РЅР° фантастических законах Рё шарлатанских опытах. Оккультизм разделяет науки РЅР° экзотерические, изучающие внешнюю форму явлений РїСЂРёСЂРѕРґС‹, Рё эзотерические, исследующие РёС… внутреннюю сущность, доступную СЏРєРѕР±С‹ только посвященным. Главный трактат РїРѕ оккультизму — “Рзумрудная тетрадь” приписывается Гермесу Тримагису.

 

Сатанисты — те, кто сознательно или несознательно служат дьяволу, противнику и врагу Божьему и человеческому, надеясь на его силу и пытаясь с его помощью решить какие-то свои проблемы. Ап. Павел назвал эти проблемы “делами плоти,” поскольку к дьяволу обращаются, конечно, не прося его о спасении своей бессмертной души, что он сделать бессилен, а для удовлетворения своей страсти и решения бытовых проблем. Разного рода гадалки, астрологи, колдуны, ведьмы, экстрасенсы, теле- и радио-целители и другие, им подобные, составляют огромную армию скрытых сатанистов. Скрытых — потому, что они все же чащ>

затенение inumbratio, onis, f;

затенённый umbrosus, a, um; inumbratus, a, um;

затенять umbrare, 1; obscurare, 1;

затерянный amissus, a, um; perditus, a, um;

затея consilia, orum, npl; inventa, orum, npl; machinationes, um, fpl;

затишье tranquillitas, atis, f; malacia, ae, f;

заткнуть struere, o, xi, ctum (aures habere structas);

затмение eclypsis, is (eos), f; defectio, onis, f; defectus, us, m; obscuratio, onis, f;

+ произошло солнечное затмение solis defectio fuit;

+ регулярные затмения солнца canonicae defectiones solis;

затмить obscurare, 1; obumbrare, 1; hebetare, 1; obruere, o, ui, utum; superare, 1;

+ затмить кого-л. своим величием alicui magnitudine sua inducere caliginem;

+ литературностью изложения затмить незрелые сочинения прошлого scribendi arte rudem vetustatem superare;

затон instagnatio [onis, f] fluminis;

затонуть mergere, o, rsi, rsum; submergere;

затопление eluvies, ei, f; inundatio, onis, f;

затопляемый inundatus, a, um;

затоплять inundare, 1; stagnare, 1;

затрагивать tangere, o, tetigi, tactum (aliquid leviter); attingere, o, attigi, attactum;

затраты expensa, ae, f; pecunia [ae, f] impensa;

затруднение difficultas, atis, f; impedimentum, i, n; obstaculum, i, n; nodus, i, m;

затруднения tricae, arum, fpl (domesticae);

затрудненный aeger, gra, um (anhelitus);

затруднительный difficilis, e; impeditus, a, um; onerosus, a, um; arduus, a, um;

затуманивать nubilare, 1;

затушёвывать obscurare, 1;

затхлый vapidus, a, um;

затылок cervix, icis, f;

затягивать stringere, o, xi, ctum (nodum); constringere; trahere, o, xi, ctum (vincla galeae; aliquid in serum); moras alicui rei addere; extrahere (proelium ad noctem; bellum in tertium annum; aliquid in infinitum); contrahere; sustinēre, eo, ui, tentum (aliquid in noctem, ad noctem); obducere, o, xi, ctum; producere; extendere, o, ndi, nsum; morari, or, atus sum;

+ затянувшаяся трапеза tractus in longum convictus;

+ преднамеренно затянуть войну sustinere bellum consilio;

затягиваться conducere, o, xi, ctum;

+ рана затягивается (рубцуется) vulnus conducitur in cicatricem;

затяжка nodus, i, m;

+ затяжка времени mora, ae, f; retardatio, onis, f;

затяжной assiduus, a, um (imber; bellum; febricula);

+ затяжной характер tractus (belli; mortis);

заусенец paronychia, ae, f;

заучить ediscere, o, edidici, -;

+ заучивать что-л. слово в слово ediscere aliquid ad verbum;

захват occupatio, onis, f; rapina, ae, f; possessio, onis, f;

захватить occupare, 1; usurpare, 1 (imperium; alienam possessionem); invadere, o, vasi, vasum (in alienam pecuniam; regnum; imperium); irruere, o, ui, utum; irrumpere, o, rupi, ruptum; arripere, io, ripui, reptum; potiri, ior, itus sum; capere, io, cepi, captum (urbem; castra hostium); percipere, io, cepi, ceptum; captivare, 1; sumere, o, psi, ptum (proelio sumpta Thessalia); trahere, o, xi, ctum (regnum; t. in se munia senatus); affectare, 1 (navem); manum adjicere alicui rei; adipisci, or, adeptus sum (rerum); facere praedam; prehendere, o, ndi, nsum; apprehendere; expugnare, 1;

+ захватить верховную власть adipisci rerum; potiri rerum;

+ стремление захватить государственную власть lubido rei publicae capiendae;

захватчик usurpator, oris, m; occupo, onis, m;

захворавший affectus [a, um] valetudine;

заход occasus, us, m; obitus, us, m;

заходить inire, eo, ii, itum; adire; obire; inter se tegere [o, xi, ctum]; divertere, o, verti, versum; convenire, io, veni, ventum; occidere, o, cidi, casum; occumbere, o, cubui, cubitum;

захоронение inhumatio, onis, f;

захотеть velle, volo, volui, - cupere, io, ivi, itum,

+ теперь мне захотелось написать тебе кое-что о старости nunc mihi visum est de senectute aliquid ad te conscribere;

зацветать efflorescere, o, florui, -;

зачатие conceptio, onis, f; conceptus, us, m;

зачаточный rudimentalis, e; rudimentarius, a, um;

зачать concipere, io, cepi, ceptum;

зачем cur; quare; quid;

зачёркивать cancellare, 1; oblinere, o, levi, litum; delēre, eo, evi, etum;

зачерпнуть haurire, io, si, stum;

+ зачепнуть пригоршней воду из реки undam de flumine cavis palmis sustinere;

зачет compensatio, onis, f;

зачислять inscribere, o, psi, ptum; transcribere; inserere, o, ui, rtum;

зачитать до дыр conterere [o, trivi, tritum] librum legendo;

заши(ва)ть insuere, o, ui, utum; obsuere;

заштрихованный striatus, a, um; lineolatus, a, um;

зашуметь increpare, 1 (ui, itum);

защита defensio, onis, f; protectio, onis, f; patrocinium, ii, n; propugnatio, onis, f; praesidium, ii, n (domus familiaeque); tutela, ae, f (t. et  praesidium virtutis); tutamen, inis, n; tutamentum, i, n; integumentum, i, n (corporis); munimentum, i, n; vallum, i, n; vindicta, ae, f; propugnaculum, i, n; fides, ei, f (haec urbs est in fide mea; implorare fidem deum hominumque; in fidem recipere aliquem); subsidium, ii, n (subsidio venire); apologia; aegis, idis f;

+ служить кому-л. защитой от чего-л. subsidio esse alicui alicui rei;

+ Институт Защиты растений Institutum Protectionis Plantarum;

+ находиться под чьей-л. защитой in tutelā alicujus esse;

+ давать защиту от холода tutelam praestare contra frigora;

+ для защиты от холода и зноя ad frigora atque aestus vitandos;

+ довериться чьей-л. защите se committere alicui tutandum;

защитник defensor, oris, m; fautor, oris, m; propugnator, oris, m (libertatis; sceleris); praeses, idis, m; tutela, ae, f (templi);  tutor; stator, oris, m; vindex, icis, m; advocatus, i, m; assertor, oris, m; causidicus, i, m; patronus, i, m; protector, oris, m;

+ город без защитников urbs vasta a defensoribus;

+ стены без защитников moenia vacua defensoribus;

защитница patrona, ae, f;

защитный muniens, ntis; protectivus, a, um; defensivus, a, um;

+ защитный слой  stratum protectivum;

защищать defendere, o, ndi, nsum; praesidēre, eo, sedi, sessum (alicui rei, aliquid; Juno, quae toris praesidet maritis; urbi; agros suos); esse, sum, fui [adesse]; praeesse; vindicare, 1 (civem a miseriis; aliquem a verberibus; aliquem Grajorum armis); tegere, xi, ctum (se jure legum); contegere; protegere; saepire, 4; vallare, 1; vincire, 4; praemunire, 4; emunire, 4; obumbrare, 1; orare, 1; prohibēre, eo, ui, itum;

+ защищать свою точку зрения suam opinionem defendere;

защищаться pro se manus afferre [o, tuli, latum]; defendi, or, nsus sum; se defendere, o, ndi, nsum;

защищающий praeses, -idis, m;

+ искусство защищающее человеческое здоровье (= медицина) ars salutis humanae praeses;

защищённый tectus, a, um; tutus, a, um; munitus, a, um;

заявитель petens, ntis, m;

заявить subscribere, o, psi, ptum;

+ против Л. Попиллия Л. Геллий письменно заявил, что тот дал себя подкупить in L. Popillium subscripsit L. Gellius, quod is pecuniam accepisset;

заявка mandatum, i, n;

заявление verbum, i, n; indicium, ii, n; significatio, onis, f; delatio, onis, f;

заявлять declarare, 1;

заяц lepus, oris, m (lepus mas, lepus femina; ласк. Mi lepus! lepusculus);

+ за двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь duos lepores insequens neutrum cepit;

+ убить одним ударом двух зайцев una mercede duas res assequi;

звание titulus, i, m (conjugis; sapientis); locus, i, m; condicio, onis, f; ordo, inis, f; status, us, m; nomen, inis, n; ornamentum, i, n; fortuna, ae, f;

+ люди всякого звания и происхождения homines omnis fortunae ac loci;

звательный падеж casus [us, m] vocativus;

звать clamare, 1; poscere, o, poposci, - (clamore aliquem); provocare, 1; vocare, 1 (aliquem nomine; domum; ad cenam; ad vitam; in altum; ad quietem); appellare, 1; nominare, 1;

+ звать на бой vocare pugnas;

+ звать рабов на борьбу за свободу vocare servos ad libertatem;

+ как тебя зовут? Qui vocare (vocaris)? Меня зовут Ликонид ego vocor Lyconides;

+ звёзды зовут ко сну sidera somnos suadent;

звезда stella, ae, f; astrum, i, n; sidus, eris, n;

+ возноситься к звёздам super astra ferri;

+ утренняя звезда stella diurna;

звездочёт astrologus, i, m;

звёздочка stellula, ae, f; asteriscus, i, m;

+ обозначить звёздочкой asterisco signare;

звенеть tinnire, 4 (tinnit tintinnabulum); tinnitus ciere, eo, ivi, citum [dare]; tintinnare, 1; strepere, o, ui, itum; strepitare, 1 (arma strepunt); sonare, 1;

звено anulus, i, m (catenae); manus, us, f; classis, is, f;

звенящий tinnulus, a, um;

зверинец vivarium, ii, n;

звериный bestialis, e; bestiarius, a, um; beluinus, a, um; ferinus, a, um;

зверосовхоз sovchosum [i, n] feris educandis destinatum;

зверский bestialis, e; ferus, a, um; immanis, e;

зверь bestia, ae, f; belua, ae, f; fera, ae, f;

+ отдать на растерзание зверям aliquem ad bestias mittere, dare, condemnare;

звон tinnimentum, i, n; tinnitus, us, m (acutus); sonus, i, m; sonitus, us, m; strepitus, us, m (citharae; testudinis aureae);

+ звон в ушах tinnimentum auribus;

звонить pulsare, 1; tinnire, 4;

звонкий crepulus, a, um (fragor); altus, a, um (vox; sonus); sonorus, a, um; vocalis, e; canorus, a, um; clarus, a, um; tinnulus, a, um;

звук sonus, i, m; sonitus, us, m; tonus; vox, cis, f (cymbalorum); strepitus, us, m (citharae; testudinis aureae);

+ звук воспринимается ушами (слухом) sonus afficit aures;

+ издавать звук favere voci;

звучание sonitus, us, m; strepitus, us, m;

звучать sonare, 1; resonare, 1; strepere, o, ui, itum; tinnire, 4;

звучный sonorus, a, um; candidus, a, um (vox); vocalis, e;

звякать tinnire, 4;

здание aedes, ium, fpl; aedificium, ii, n; domus, i, f;

+ жилые и нежилые здания aedes aedificiaque;

здесь hic; hoc loco; hac;

здешний hic, haec, hoc; domesticus, a, um; localis, e; vernaculus, a, um; indigena;

здороваться salutare;

здоровый sanus, a, um; salvus, a, um; integer, gra, grum; fortis, e; valens, ntis (homo; bos; cibus); validus, a, um (cibus; nondum ex morbo satis validus); vitalis, e; saluber, bris, bre; bellus, a, um; vigoratus, a, um (juvenis);

+ быть здоровым valere (stomacho; sanus homo, qui bene valet);

+ находить кого-л. в добром здравии invenire aliquem fortem;

+ возвращайся в добром здравии fac bellus revertare;

здоровье salus, utis, f; sanitas, atis, f; valetudo, inis, f (prosperitas valetudinis; valetudo incommoda, adversa; valetudinem amittere; valetudini suae parcěre); salubritas, atis, f;

+ клянусь вам своим здоровьем sic me salvum habeatis;

+ желать здоровья (чихающему) salvere jubere;

+ физическое здоровье firma corporis affectio;

+ с пошатнувшимся здоровьем valetudine affectus;

+ вредить чьему-л. здоровью valetudine temptare (tentare) aliquem;

+ пользующийся отличным здоровьем optimā valetudine affectus;

+ обладать очень слабым здоровьем tenuissima valetudine esse;

+ за ваше здоровье bene vobis [vos];

+ как твоё здоровье? ut vales? ut valetur?

здравохранение sanitatis cura [ae, f] publica;

здравствовать valere, eo, ui, -;

+ здравствуй! Salve!

здравый sanus, a, um; integer, gra, grum; prudens, ntis;

зев faux, cis, f; rictus; hiatus;

зевать oscitare; hiare;

зеленеть virēre, eo, ui, -; virescere, o, -,-; viridare, 1; viridescere, o, -,-; frondēre, eo, -, -; frondescere, o, -,-;

зеленоватый virescens, ntis; viridulus, a, um; viridiusculus, a, um;

зелёный viridis, e (gramen; zmaragdus; lacerta; collis; campus); smaragdinus, a, um; prasinus, a, um; malachiticus, a, um; aerugineus, a, um; aeruginosus, a, um; olivaceus, a, um; glaucus, a, um; thalassinus, a, um; pomaceus, a, um; vivus, a, um (arundo; caespes);

+ зелёные насаждения viridaria;

зелень viride, is, n; viriditas, atis, f; olus, oleris, n;

зелье venenum, i, n (somniferum); medicamen, inis, n; philtrum, i, n;

+ скупость, словно пропитанная вредоносными зельями, расслабляет дух avaritia, quasi venenis malis imbuta, animum effeminat;

землевладелец possessor, oris, m (latifundii);

земледелец agricola, ae, m; agricultor, oris, m; casarius, ii, m; rusticus, i, m; ruricola, ae, f; arator, oris, m; colonus, i, m;

земледелие agricultura, ae, f; res [ei,f] rustica;

землемер agrimensor, oris, m;

землемерный geometricus, a, um;

+ землемерное искусство geometria; ars dimetiendi;

землеописание geographia, ae, f;

землепользователь superficiarius, ii, m;

землетрясение terrae motus [us, m]; perturbationes [um, fpl] terrenae; tremor, oris, m;

+ землетрясение вздымает равнины terrae motus subrigit plana;

земля terra, ae, f (tollere saxa de terra); Terra; tellus (-uris, f); Tellus; terrenum, i, n; humus, i, f;  plaga, ae, f; regio, onis, f; solum, i, n; Orbis [is, m] terrarum; mundus, i, m;

+ по влажной земле ad terram udam;

+ кустарничек, прижатый к  земле fruticulus terrae appressus;

+ обитающий на земле terricola; terrestris (animantium genus);

+ плодородная земля humus fecunda;

+ хорошо удобренная земля solum saturatum;

+ по всей земле per totum terrarum orbem;

+ предать тело земле abdere corpus humi; mandare corpus humo;

+ обрабатывать землю terram ferro subjicere;

земляк popularis, is, m; noster; nostras, atis, m;

земляника fragum, i, n; fragaria, ae, f;

+ земляника лесная fragaria vesca;

+ земляника садовая fragaria elatior;

землянин terricola, ae, mf;

земляничный дереве) arbuteus;

+ земляничное дерево arbutus, i, f;

земляной terreus, a, um; terrenus, a, um (tumulus);

+ земляная насыпь agger terreus;

земноводный amphibius, a, um;

земной terrenus, a, um (umor; bestia; obtutus; terrena ac fragilia bona); terrestris, e (res caelestes atque terrestres); terreus, a, um (progenies); terrigena; mundialis, e; mortalis, e;

+ земная стихия terrenum principiorum genus;

+ земная трещина hiatus terrenus;

+ земной шар mundus; globus;

зеница pupilla, ae, f; pupula, ae, f;

зеркало speculum, i, n (imago speculi; se in speculo conteplare; in speculum inspicere); specularium, ii, n;

зернистый granulatus, a, um; granulosus, a, um;

зерно granum, i, n; nucleus, i, m; frumentum, i, n;

+ зерновые культуры plantae cultae cereales (sativae);

+ зерновой хлеб frumentum;

зерносовхоз sovchosum [i, n] frumentarium;

зернохранилище horreum, i, n; receptaculum, i, n; nubilarium, ii, n;

Зефир Zephirus, i, m;

зигзаг linea [ae, f] infracta (angulato-flexuosa);

зима hiems, mis, f; bruma, ae, f; pruina, ae, f;

+ это растение культивируется в течение лета под открытым небом, а зимой в теплице haec planta per aestatem sub divo colitur, per hiemem in tepidario.

+ зима в разгаре hiems summa;

+ зимой hieme;

зимний hibernus, a, um; hiemalis, e; brumalis, e;

+ зимние квартиры hiberna, orum, npl;

+ зимний поворот солнца bruma;

+ зимняя палатка pellis, is, f;

+ зимняя стоянка hiberna, orum, npl;

зимовать hiemare, 1; hibernare, 1;

зимовье hibernaculum, i, n;

зияние hiatus, us, m; rictus, us, m;

зиять hiare, 1;

зияющий inanis, e (vulnus); hians, ntis;

злак gramen, inis, n; fruges, um, fpl; plantae, arum, fpl;

зло malum, i, n; sinistrum, i, n (studiosus sinistri); nefas, n ind;

злоба malitia, ae, f; ira, ae, f; malignitas, atis, f; odium, ii, n; invidia, ae, f; rabies, ei, f; fel, is, n;

+ вымещать злобу ultionem petere;

злобный acer, acris, acre (aper; leo); acerbus, a, um (Libitina); atrox, cis (responsum); truculentus, a, um (voces); trux, cis (vultus; facies); malignus, a, um; malitiosus, a, um; invidus, a, um;

зловещий tristis, e (somnium; exta); laevus, a, um; sinister, tra, trum; lugubris, e; maestus, a, um; funestus, a, um;

зловоние foetor; odor malus;

зловонный foetens, ntis; foetidus, a, um; olidus, a, um (capra; basia); maleolens, ntis; rancidus, a, um (cadaver; aper);

злодей scelio, onis, m; scelerator, oris, m; maleficus, i, m; improbus, i, m; nefarius, ii, m; parricida, ae, m;

злодейский scelestus, a, um (homo; facinus; sermo); sceleratus, a, um; maleficus, a, um; nefarius, a, um;

злодейство maleficium, ii, n; scelus, eris, n; facinus, oris, n; nefas, n ind; parricidium, ii, n;

злодеяние maleficium, ii, n;

злой malus, a, um; malignus, a, um; malitiosus, a, um; malevolus, a, um;

+ злой умысел malitia;

злокачественный malignus, a, um;

злопамятность simultas, atis, f, malitia, ae, f, malignitas, atis, f, ulciscendi cupiditas, atis, f; rancor, ōris, m;

злопамятный malignus, a, um; malitiosus, a, um; ulciscendi cupidus, a, um; ulciscendi cupiditate flagrans, ntis;

+ злопамятный человек offensae memor, simultatis tenax (homo);

злорадство fera gaudia [ orum, npl];

злословие maledicium, ii, n; blasphemia, ae, f; calumnia, ae, f;

+ склонный к злословию cupidus maledicendi;

злословить calumniari, or, atus sum (aliquem, aliquid; alicui); maledicere, o, xi, ctum; vellicare, 1; blasphemare, 1;

злостный molestus, a, um;

+ злостный сорняк planta segetalis molesta;

злость furor, oris, m; iracundia, ae, f; odium, ii, n;

злосчастный miser, era, um; infelix, cis; infortunatus, a, um; infaustus, a, um;

злоумышлять insidiari, or, atus sum; machinari, or, atus sum;

злоупотребление abusus, us, m;

злоупотреблять abuti, or, usus sum (patientiā alicujus; indulgentiā populi Romani); male (perverse) uti (lege);

злюка canis, is, f;

змеевик tubus [i, m] refrigerans contortus;

змеиный anguinus, a, um;

змея anguis, is, m; serpens, ntis, m; vipera, ae, f; echidna, ae, f; jaculus, i, m;

+ укус змеи ictus serpentis;

знак nota, ae, f; signum, i, n; signamen, inis, n; tessera, ae, f; vestigium, ii, n; character, is, m; insigne, is, n; ostentus, us, m; omen; numen, inis, n; argumentum, i, n (compositae mentis, animi laeti, amoris);

+ отличительный знак notamen;

+ объяснение условных знаков explicatio notarum;

+ знаки условных обозначений characteres notarii;

знакомиться  cognoscere, o, novi, notun; reperire, io, ii, rtum; degustare, 1;

+ знакомиться (близко) familiarescere, o, -,-;

знакомство usus, us, m (usus atque commercium; alicujus, cum aliquo); notio, onis, f; notitia, ae, f; cognitio, onis, f;

знакомый cognitus, a, um; notus, a, um (hoc mihi notum est); notitia; familiaris, e;

+ мы – старые знакомые vetus usus inter nos intercedit;

+ быть знакомым с кем-л. scire aliquem;

знаменатель denominator, oris, m;

знамение scaeva, ae, f; monitus, us, m; monstrum, i, n; ostentum, i, n;

знаменитость celebritas, atis, f (c. ac nomen); claritas, atis, f;

знаменитый celeber, bris, bre; illustris, e; nobilis, e; clar(issim)us, a, um; praeclarus, a, um; magnificus, a, um; insignis, e; notus, a, um (scriptor); inclitus, a, um;

знаменосец vexillifer, eri, m; vexillarius, ii, m; signifer, eri, m; aquilifer, eri, m; cantabrarius, ii, m;

знамя aquila; signum; vexillum;

знание cognitio, onis, f; scientia, ae, f; disciplina, ae, f; experientia, ae, f; mathesis, is (eos), f; notitia, ae, f, scientiarum summa, ae, f, cognoscibilia universa, cuncta scibilia; ingenium (amor ingenii neminem umquam divitem fecit); 

+ со знанием дела ex professo;

знатность genus, eris, n; nobilitas, atis, f;

+ хвастаться [кичиться] знатностью genus jactare;

знатный honeste genitus, a, um [natus, a, um]; generosus, a, um; nobilis, e; pollens, ntis (matrona); primarius, a, um (vir); primas, atis; primores, um, mfpl (feminae; civitatis); amplus, a, um (familia); summas, ātis (matrona; virgo);

+ весьма знатного происхождения amplissimo genere natus; summo loco natus;

знаток peritissimus, i, m; expertus, i, m; homo [inis, m] peritus, gnarus,sciens, intelligens; existimator, oris, m; cognitor, oris, m, cognoscens, sciens, ntis, m;

знать no(vi)sse, novi, notum; scire, 4 (cum videbis, tum scies); tongēre, eo, -; habere, eo, ui, itum (sententias, consilia alicujus); notum habere (aliquid); comperire, io, ii, rtum;

+ multi multa, nemo omnia novit;

+ знать что-л. наверное aliquid (pro) certo scire;

+ насколько я знаю quod sciam;

+ знать от кого-л. scire de [ex, ab] aliquo;

+ право, не знаю non satis scio;

+ я этого не знаю id me fallit;

+ близко знать кого-л. bene nosse aliquem;

+ хорошо знать кого-л. aliquem cognitum habere;

+ я очень хорошо знаю non me fallit;

+ не знаю, что мне сказать non habeo, quod dicam; timeo, quidnam eloqui possim;

+ знай sic habeas (habeto);

+ разве мы не знаем, с каким удовольствием дети узнают что-л. (новое)? Videmusne, ut pueri aliquid scire se gaudeant?

+ знать и уметь что-л. aliquid notum et tractatum habere;

+ я почти наверное знаю, что вы собираетесь сказать в ответ non multum me fallit, quid sitis responsuri;

+ я хорошо тебя знаю nihil me fallis;

знать altiores, um, mpl; nobiles, ium, mpl; nobilitas, atis, f; optimates, um, mpl; magnates, um, mpl; summates;, um, mpl proceres, um, mpl;

значение (смысл, содержание) significatio, onis, f; significatum; notio, onis, f; notitia, ae, f; sententia, ae, f; voluntas, atis, f; (важность, значительность) dignitas, atis, f; momentum, i, n; pondus, eris, n; valor, oris, m; vis, is, f (verbi; nominis; legis); auctoritas, atis, f; opes, um, fpl; meritum, i, n;

+ название неизвестного значения nomen significationis ignotae;

+ имеет значение interest;

+ иметь значение valere (definitio in omnes valet; sine justitia nihil valebit prudentia);

+ иметь большое значение magni valoris (momenti) esse;

+ не иметь большого значения exigui (levioris) valoris esse;

+ не иметь никакого значения nullius momenti esse;

+ эти признаки не имеют никакого значения hae notae nullius momenti sunt;

+ терять значение obsolescere, o, levi, letum;

+ практическое значение usus, us, m;

+ придавать большое значение пустякам nugis addere pondus;

+ всякий правовой вопрос состоит или в точном значении слов, или в предположительном истолковании смысла quaestio juris omnis aut verborum proprietate, aut voluntatis conjecturā consistit;

+ политическое значение обстоятельств vis in re publica temporum;

+ понимать точное значение слов vim verborum tenere;

значимость valor, oris, m;

значительно multo; eximie; notabiliter; valde; permultum; aliquanto; aliquantum;

значительность magnitudo, inis, f; multitudo, inis, f;

значительный amplus, a, um (pecunia); magnus, a, um; valens, ntis (civitas; oppidum); ingens, ntis; luculentus, a, um; multus, a, um; opinatus, a, um; grandis, e; gravis, e; 

+ в значительной степени admodum; apprime; magnopere; maxime; nimis; valde;

+ значительная часть bona pars;

значить significare, 1; valēre, eo,  ui, - (definitio in omnes valet; sine justitia nihil valebit prudentia; hoc verbum quid valet?);

+ что это значит? quae haec est fabula? quid hoc rei est?

+ для мудреца жить значит мыслить sapienti vivere est cogitare;

значок nota, ae, f; notula, ae, f; signum, i, n; insigne, is, n; vexillum, i, n;

знающий callidus, a, um (in re aliqua; alicujus rei; alicui rei; ad aliquid); sciens, ntis; peritus, a, um; gnarus, a, um;

зной aestus (meridiei; caniculae); ardor; fervor;

+ страдать от зноя aestu laborare;

+ края, на которые изливается солнечный зной terrae, quo solis vergitur ardor;

знойный torridus, a, um; acer, cris, cre (sol; solis potentia); igneus, a, um (sol; aestas); calidus, a, um; fervidus, a, um; fervens, ntis;

+ знойная зона zona torrida;

+ знойным летом aestate torrida;

зоб struma, ae, f;

зов vocatus, us, m;

зодиак orbis [is, m] signifer; lumbus [i, m] XII signorum; Zodiacus, i, m;

зодчество fabrica, ae, f (pictura et f.);

зодчий architectus, i, m;

зола cinis, cineris, m; favilla;

+ анализ золы сухого растения analysis cineris plantae exsiccatae;

золотисто-желтый, золотистый aureus, a, um; chrysochrous, a, um; auratus, a, um;

золотистый aureus, a, um; aureolus, a, um; flavus, a, um; croceus, a, um;

золото aurum, i, n (Au) (eruere aurum terrā);

+ золотой песок balluca, ae, f;

+ сулить золотые горы montes auri polliceri;

+ увешать пальцы золотом digitos circumligare auro;

+ блещущие ярким золотом колосья spicae nitido flaventes auro;

золотой aureus, a, um; (монета) aureus, i, m; solidus, i, m; florenus, i, m;

золотоносный aurifer, era, erum; auriger, era, erum;

золотуха strophilosis, is, f;

зона zona, ae, f, regio, onis, f; loca, orum, npl; spatium, ii, n; plaga, ae, f;

+ демилитаризованная зона plaga usui militari vetita;

+ арктическая зона zona arctica;

+ жаркая зона zona calida (torrida);

+ засушливая зона zona arida;

+ лесная зона zona silvatica;

+ лесостепная зона zona silvistepposa;

+ переходная зона zona transitoria (intermedia);

+ полупустынная зона zona semidesertorum;

+ пустынная зона zona desertorum;

+ степная зона zona stepposa;

+ субтропическая зона zona subtropica;

+ таёжная зона zona taigae;

+ тропическая зона zona tropica;

+ тундровая зона zona tundrae (tundrarum);

+ умеренная зона zona temperata; 

+ холодная зона zona frigida;

+ экваториальная зона zona aequatorialis;

зональность zonalitas, atis, f; 

+ вертикальная зональность zonalitas verticalis (altitudinalis);

+ горизонтальная зональность zonalitas horizontalis;

зонд specillum, i, n; stilus, i, m;

зонтик umbella, ae, f; umbrella, ae, f;

+ зонты защищают от палящих лучей солнца umbracula vincunt nimios soles;

зоология zoologia, ae, f;

зоркий acer, acris, acre (oculi; sensus videndi);

зоркость acies, ei, f (incolumis);

зрачок pupilla, ae, f; pupula, ae, f;

зрелище spectaculum, i, n; ludus, i, m; facies, ei, f (decōra);

зрелость maturitas, atis, f; aetas [atis, f] adulta; pubertas, atis, f; pubes, is, f; tempestivitas, atis, f;

+ достигнуть зрелости in aetatem venire;

+ тога зрелости toga virilis (16 лет);

зрелый maturus, a, um; adultus, a, um (aetas; eloquentia); virilis, e (aetas); pubes, eris; pubertus, a, um; grandis, e; tempestivus, a, um (fructus);

+ зрелые плоды fructus maturi;

зрение visus, i, n; visio, onis, f; acies, ei, f (incolumis); species, ei, f;

+ чувство зрения sensus videndi;

+ острота зрения acuitas visualis; acrimonia visus;

+ зрение портится oculi caligant;

+ об основе зрения и о сущности видения de videndi ratione deque cernendi naturā;

зримый visibilis, e; aspectabilis, e;

зритель visor, oris, m; spectator, oris, m;

+ зрители theatrum (spissis theatris recitare scripta; theatrum commovere);

зрительный visualis, e;

+ зрительный зал theatrum (marmoreum);

зря in vanum; in cassum; gratuite; in supervacaneum (tumultuari); frustra; nihil; nequiquam;

+ я зря не не кланяюсь nulla est mihi salus dataria;

зрячий visibilis, e (pars animae); oculatus, a, um;

зуб dens, dentis, m;

+ вонзить зубы в кого-л. dentes in aliquem afferre;

+ лишать зубов edentare (edentata belua);

+ вышибить зубы edentare malas alicui;

зубец dens, ntis, m; dentulus, i, m;

+ зубцы (шестеренки) minae, arum, fpl;

зубной dentarius, a, um;

+ зубная паста pasta [ae, f] dentaria;

+ зубной порошок dentifricium, ii, n;

+ зубной врач medicus [i, m] dentarius;

+ зубной техник opifex [icis, m] dentarius;

зубочистка dentiscalpium, ii, n; peniculus [i, m] dentarius;

зубр biso(n), onis, m; urus, i, m; zumbro, onis, m;

зубчатый dentatus, a, um; denticulatus, a, um; serratus, a, um;

зуд prurigo, inis, f; pruritus, us, m; formicatio, onis, f; scabies, ei, f;

зыбучий

+ зыбучие пески arenae instabiles (vagae);

зябнуть frigēre, eo, xi, -; algēre, eo, xi, -;

зять gener, eri, m;

+ сделать кого-л. своим зятем sumere aliquem generum;

 

< Главная страница >


А Б В Г Д Е Ж З И К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Э Ю Я


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Наши партнеры: